Symfonie nr. 12 (Aho)

Luosto is (binnen Finland) een bekend vakantieverblijfadres. In 2000 werd daar een nieuw hotel gebouwd en de burgemeester van Sodankylä en de voorzitter van de Finse omroep YLE kwamen op het idee deze nieuwe plaats te promoten door het Fins Radiosymfonieorkest een concert te laten geven. Het concert, dat in de buitenlucht zou plaatsvinden, moest het startsein zijn van een jaarlijks muziekfestival. De omgeving van de berg Luosto staat al jaren bekend om haar akoestiek en vergezichten. Geluid en zicht kunnen wel 90 kilometer ver dragen / zijn.

Aan Aho werd gevraagd een werk te leveren dat op die plaats, een kom in het landschap, uitgevoerd zou kunnen worden door een groot symfonieorkest. Aho is daarop meerdere malen naar Luosto getrokken om met plaatselijke musici te kijken hoe de akoestiek van de plek werkt. Zoals beloofd overtrof de akoestiek van deze open plaats zijn verwachting. Toende plannen voor het concert steeds definitievere vormen aannam werd besloten dat het “feest” niet alleen voor musici uit het verre Helsinki moest zijn, ook plaatselijke musici moesten deel kunnen nemen. Tevens moest er voor worden zorg gedragen, dat het werk ook in de reguliere concertzalen uitgevoerd kon worden.

Zo gezegd, zo gedaan. Kalevi Aho vertrok in september 2002 naar de omgeving van Luosto om daar te werken aan zijn symfonie. Hij voltooide de symfonie in februari 2003, na een aantal maanden de Lapse winter te hebben overleefd. Soms daalde de temperatuur tot –30 C, bij een 24-uurs donkere omgeving. Uiteindelijk is het de bedoeling dat deze symfonie ieder jaar wordt uitgevoerd door een ander orkest, doch dat het Kamerorkest van Lapland daar altijd bij betrokken. De symfonie kreeg in 2003 een prijs van dezelfde Finse omroep.

De symfonie is geschreven in een moderne stijl, maar heeft wel de opbouw van de klassieke symfonie. Het eerste deel, de opening, wordt gevolgd door een scherzo, een vrolijker deel. Het derde deel is het overdenkende deel en in deel vier komen de geponeerde muzikale ideeën bijeen in een finale.

• Solisten: sopraan, tenor en altsaxofoon
• Kamerorkest bestaande uit:
  • 1 dwarsfluit, 1 hobo, 1 klarinet, 1 fagot, altsaxofoon (de solist),
  • 1 hoorn
  • 3 eerste violen, 3 2e violen, 2 altviolen, 2 celli, 1 contrabas
• symfonieorkest
  • 2 dwarsfluiten en 2 piccolo's, 3 hobos met cor anglais, 3 klarinetten met basklarinet, 3 fagotten met contrafagot
  • 4 hoorns, 2 trompetten, 2 trombones, 1 tuba
  • pauken, percussie
  • strijkers
• langs de zijden
  • 2 hoorns, 2 trompetten, 2 trombones, 4 slagwerkers

Van deze twaalfde symfonie is een opname uitgekomen via BIS Records. Het is een opname van een concertzaaluitvoering. In dit geval moest er dus geen groot orkest naar het noorden, maar het kamerorkest naar het zuiden. De opname onder leiding van John Storgårds wordt verzorgd door het Lahti Symfonie Orkest en het Kamerorkest van Lapland. Solisten zijn plaatselijke bekende zangers Taina Piira (s) en Aki Alamikkotervo (t) en saxofonist Hannu Lehtonen. Aho heeft bij BIS Records bepaald, dat dit werk niet gekoppeld mocht worden aan een ander werk. Er is ruimte genoeg op de cd, maar de componist wilde de symfonie volledig uit laten razen. Ook deze sacd wordt afgesloten met een aantal seconden stilte terwijl de teller doorloopt.