Station Roma Termini

Het eerste stationsgebouw dateert van 1867. Het werd echter in 1937 afgebroken om plaats te maken voor een nieuw station ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van 1942 (E42) in Rome. Ten gevolge van Tweede Wereldoorlog ging de wereldtentoonstelling niet door en werden de werken gestaakt na de val van Mussolini in 1943. Op dat moment had architect Angiolo Mazzoni del Grande al twee vleugels van elk één kilometer lang voltooid. Na de oorlog, in 1947, schreef de Italiaanse regering een wedstrijd uit om het station te voltooien.

Twee architectenteams wonnen de wedstrijd: Leo Calini en Eugenio Montuori enerzijds, en Massimo Castellazzi, Vasco Fadigati, Achille Pintonello en Annibale Vitellozzi anderzijds. Als expert in betonconstructies, stelden ze ingenieur Pier Luigi Nervi aan. Rond 1950 was het nieuwe gebouw klaar in zijn huidige vorm. Het bestaat uit een lange kopgevel die haaks staat op de twee zijvleugels van Mazzoni. Tussen de oude vleugels en het nieuwe gebouw spant zich een overdekte galerij. Daarachter bevindt zich een even hoog gebouw als de oude vleugels. Hier bevinden zich kantoorruimtes. Excentrisch geplaatst aan dit gebouw bevindt zich een grote, overdekte transparante hal met de ticketbalies. Kenmerkend voor de hal is het gekromde dak. Het restaurant bevindt zich ten noorden van de hal en wordt abrupt ervan gescheiden door de restanten van een Etruskische muur.

De eerste architect, Mazzoni, hanteerde in zijn bouwwerken diverse stijlen. Zijn ontwerpen varieerden van openlijk bombastisch, neoklassiek, futuristisch tot radicaal modern. De twee vleugels ontworpen voor het station zijn uitgevoerd in een sobere, neoklassieke stijl. Ze hebben beide strenge gevels met perforaties onder de vorm van arcades of rechthoekige ramen en zijn bekleed met travertin. Binnenin zijn de muren en vloeren bekleed met mozaïekstenen en marmer uit heel Italië. Ook zandgestraalde baksteen is prominent aanwezig. De indrukwekkende bakstenen gewelven doen terugdenken aan de Romeinse structuren van weleer.

Na bijna een halve eeuw van verloedering werden de vleugels grondig gerestaureerd voor het jaar 2000. De latere ‘modernistische’ kopgevel is ook bekleed met kostbaar travertin. De façade oogt streng en monumentaal, maar wordt gecounterd door de organische hal met ticketbalies. Dit transparante gebouw is voorzien van een golvend dak dat fel overhelt. 33 gekromde ribben uit gewapend beton vormen het dak van deze hal. De kromming ervan is geïnspireerd op de welving van de aanpalende Romeinse muur. Het gebouw past in het plaatje van de modernistische, organische architectuur van de jaren ’50, maar leunt ook aan bij het modernisme en futurisme tijdens Mussolini. De organische architectuur moest in de eerste plaats een alternatief vormen voor de monumentale architectuur van weleer. In Visions of Utopia van Terry Kirk lezen we: ‘Organic architecture is at once a social, technical and artistic activity directed to create the setting for a new democratic society’. Ook de inplanting van het station is merkwaardig. Zowel het oudere als nieuwere complex wil op zijn eigen manier omgaan met de stedelijke context en ruïnes uit de antieke cultuur. Zo worden de overblijfselen van de 80 meter lange Servische muur (6e eeuw v. Chr.) geïntegreerd in het nieuwe gedeelte. Onder in het station bevindt er zich sinds 1955 een aansluiting op het metronetwerk en ook het shopping center Forum Termini dat tot voor 2000 in een erbarmelijke toestand verkeerde.

Termini
Plaats	Rome
Opening	10 februari 1955
Lijn(en)
Vervoerder(s)	ATAC
Portaal    Openbaar vervoer

Ondergronds ligt het metrostation Termini aan de lijnen A en B van de metro van Rome. Het station is geopend op 10 februari 1955 aan de lijn B en werd later een overstapstation voor lijn A. Het was tot 2014 het enige overstapstation tussen de toen beide Romeinse metrolijnen.

Vanaf 2010 ondergaat het metrostation een grondige verbouwing. Zo wordt er een nieuwe gang tussen de perrons van de metrolijnen A en B gebouwd om de vrij lange loopafstand te verkleinen en worden meer roltrappen geplaatst om de enorme mensenstromen in de spits beter te kunnen verwerken. Ook worden er blindengeleidelijnen aangelegd en wordt meer bebording opgehangen, om het station overzichtelijker te maken. Ook zullen in een later stadium de perrons van lijn B een opfrisbeurt krijgen.

Men verwachte de grote drukte in vooral het metrostation sinds 2014 beter te kunnen opvangen, omdat toen metrolijnen C werd opgeleverd. Sindsdien is Termini niet meer het enige overstapstation van de Romeinse metro. Men probeert het aantal overstappers meer te spreiden door de bestaande metrostations Ottaviano, Spagna, San Giovanni en Colosseo (dat tegen die tijd Fori Imperiali zal gaan heten) in overstapstations te veranderen.

Eindbestemming	Vorig station		Volgend station	Eindbestemming
Anagnina	Vittorio Emanuele		Repubblica – Teatro dell'Opera	Battistini
Laurentina	Cavour		Castro Pretorio	Rebibbia

Op het voorplein buiten (het Piazzale dei Cinquecento, "Plein van de 500", refererend aan de slag bij Dogali van 1887[1]) hebben twee tramlijnen en verschillende buslijnen van het stads- en streekvervoer hun begin- en eindpunt.

• Vlak bij de ingang staat nog een overblijfsel van een oude Romeinse stadsmuur toegeschreven aan koning Servius Tullius, de Servische Muur. In het winkelcentrum onder de grond zijn ook nog delen van deze muur te zien.
• Op 23 december 2006 werd het station aan Johannes Paulus II gewijd, hetgeen tot verwarring leidde: was de officiële naam van het station nu veranderd van Roma Termini in Roma Giovanni Paolo II, of ging het alleen om een ceremonie? Na publiek protest krabbelde de gemeente Rome terug; de officiële naam van het station is niet gewijzigd.

• ‘Angiolo Mazzoni 1894-1979’, Domus, n°654, Okt. 1984, p.31
• ‘Der neue Hauptbahnhof Roma Termini’, Das Werk, vol. 39, 1952, p. 206-210
• CIUCCI, G; LEVINE, J, ‘The Classicism of the E 42: Between Modernity and Tradition’, Assemblage, n° 8, Feb. 1989, p. 78-87
• DAL CO, F, ‘Angiolo Mazzoni (1894-1979): architetto ingeniere del Ministero delle communicazioni ‘, Casabella, n° 719,: vol. 68, Feb. 2004, p. 80-83
• FERRERO, M, ‘La stazione dei grandi eventi - Roma ermini: una lunga storia di interventi per le grandi occasioni’, Marmo per l'architettura, n° 2, 1998
• FERRERO, M, ‘La stazione Termini a Roma’, Travertino Romano, n° 3, 1993
• KIRK, T, The Architecture of Modern Italy - Volume 2: Visions of Utopia, 1900-present, New York: Princeton Architectural Press, 2005
• MAURO, F, ‘Notes on the relation between rails and cultural and architectural heritage conservation’, Conservation Science in Cultural Heritage, n°1: vol. 2, 2008
• MILLER, N, ‘Angiolo Mazzoni (1894-1979). Architetto nell' Italia tra le due guerre’, Journal of the Society of Architectural Historians, n° 1: vol. 45, Mar. 1986, p. 74-76
• MULAZZANI, M, ‘Stazione Termini (1950)’, Casabella, n° 695-696: vol. 65, Dec. 2002, p. 88-101
• SEVERATI, C, ‘Angiolo Mazzoni’, L’Architettura, n° 9: vol.20, 1975, p. 588-600
• SMITH, K, Italy builds: its modern architecture and native inheritance, London : Architectural press, 1955

Zie de categorie Station Roma Termini van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.