Stadhuis van Deventer

In 1693 werd het stadhuis aan de zijde van het Grote Kerkhof voorzien van een Hollands classicistische voorgevel van Bentheimer zandsteen. De ontwerpopdracht was gegeven aan Jacobus Roman. Uit zijn schetsontwerpen werd het minst dure ontwerp gekozen. De gevel besloeg de drie bouwdelen die samen het stadhuis vormden, waaronder het vroegere Wanthuis met de zijgevel aan de naastgelegen Polstraat. Deze gevel werd in 1747 geverfd.

Gevels van het Landshuis (1632, rechts) en uitbouw stadhuis op de plaats van de schouwburg (2016, links)

Het rijkelijk versierde Landshuis in renaissance-stijl uit 1632, links van de voorgevel van het oude stadhuis, werd in de jaren 80 van de 20e eeuw tevens onderdeel van het stadhuis. Direct naast het Landshuis, op de plek van de voormalige schouwburg uit de jaren 50 en achtergelegen parkeerterrein, werd in 2013 het stadskantoor als uitbreiding van het stadhuis gebouwd naar ontwerp van architecten Willem Jan Neutelings en Michiel Riedijk. Dit ontwerp was tot stand gekomen nadat een eerder ontwerp na protesten van de bevolking, onder meer vanwege de hoogte, was afgekeurd. Kunstenaar Loes ten Anscher ontwierp het raamwerk bestaande uit 2.264 vingerafdrukken van inwoners van Deventer. Het nieuwe gebouw werd in 2016 geopend. In 2017 werd het ontwerp ervan bekroond met de Abe Bonnemaprijs.

Het interieur is bijzonder vanwege oorspronkelijk stucwerk, schouwen, gildeborden, wapenborden, houtsnijwerk en betimmeringen en de burgemeestersstoel. In de oude raadszaal hing eeuwenlang het schilderstuk van Gerard ter Borch (II) "De magistraat van Deventer" uit 1667, dat ter decoratie van de zaal was gemaakt. Bij de nieuwbouw van het stadskantoor werd dit ondergebracht in Museum De Waag. Een door Ter Borch geschilderd portret van Willem III, vastgelegd tijdens een bezoek van Willem III aan Deventer in 1672, werd in 1785 bij een patriottische opstand in het stadhuis vernield. Het werd in 1788 vervangen door een ander portret van Willem III.[3][4] Ook vier schilderijen van de Evangelisten van Hendrick ter Brugghen die in het stadhuis hingen, zijn later overgebracht naar Museum De Waag.[5] In de burgemeesterskamer bevinden zich het schoorsteenstuk Scipio en de bruid van Numantia van Dirk Hardenstein uit ca. 1653 en de portretten van Willem en Maria.[2]