Sloterkade

Sloterkade
Detail van de Nieuwe Accurate Kaart van Amstellandt uit 1717, met de Sloterkade in geel
Geografische informatie
Locatie      Amsterdam-West
BeginSurinamestraat
EindRijnsburgstraat
Algemene informatie
Genoemd naarSloten
Naam sindsMiddeleeuwen
Portaal    Amsterdam

De Sloterkade is een straat in Amsterdam-Zuid.

Geschiedenis en ligging

De straat Sloterkade ligt op de westelijke kade van de Schinkel. Ze ligt daarmee in het verlengde van de Baarsjesweg. Aan de overzijde van de waterweg ligt de Schinkelkade. De beide kaden worden met elkaar verbonden door de Overtoomsesluis, de Théophile de Bockbrug en de Zeilbrug.

De kade vormt sinds de middeleeuwen de aansluiting van de Heiligeweg (met later de Overtoom) op de Sloterweg. De eeuwenoude weg, ook wel Sloterstraatweg genoemd, kreeg per raadsbesluit Gemeente Amsterdam op 22 maart 1922 officieel de naam Sloterkade. Ze werd daarbij vernoemd naar de voormalige gemeente Sloten, die een jaar eerder was geannexeerd.

De straat begint bij de Surinamestraat met de brug Overtoomsesluis en loopt vervolgens zuidwaarts en ging bij het begin van het Jaagpad over in de Sloterweg, die naar aan Sloten leidde. Vanwege herinrichting van de buurt voor woningbouw en de komst van de Rijksweg 10 werd de Sloterweg ingekort tot aan de Johan Huizingalaan en de directe verbinding tussen Sloterkade en het overblijvende deel van de Sloterweg ging verloren. Het stukje Sloterweg tussen de Sloterkade en Aalsmeerplein met daaraan nog gelegen Begraafplaats Huis te Vraag bleef bestaan maar kreeg in 1973 de nieuwe naam Rijnsburgstraat.

Tussen 1818 en 1923 bevond zich (nabij de huidige Zeilbrug) een tolhek op de Sloterkade, waar tol moest worden betaald voor gebruik van de straatweg naar Sloten.

Van 13 augustus 1918 tot 1 juni 1921 reed de Gemeentetram Sloten komende uit de Jacob Marisstraat en Weissenbruchstraat over de Sloterkade. Op 1 juni 1921 werd de lijn, 5 maanden na de annexatie,[1] overgenomen door de Gemeentetram Amsterdam en kreeg administratief het lijnnummer 21. Na eerst gedeeltelijk en naderhand geheel als tractortram lijn 21 te hebben gereden werd de lijn op 3 december 1925 geheel vervangen door buslijn G die nog tot 22 juni 1929 over de Sloterkade reed maar toen werd verlegd naar naastgelegen straten.

Bebouwing

Langs de kade is bebouwing sinds de Middeleeuwen. Op de grens tussen Sloten en Nieuwer-Amstel legden de schepen aan die opvarenden naar en van Amsterdam brachten bij de Overtoom, later Overtoomse Sluis. Uit die tijd dateert bijvoorbeeld het Aalsmeerder Veerhuis (1634), dat onderdak en ander gerief bracht aan gasten (aan de overzijde van de Schinkel stond het Leidse Veerhuis). Er lag hier in de Schinkel bovendien een Overtoom (ter hoogte van de Andreas Schelfhoutstraat). Op de Nieuwe Accurate Kaart van Amstellandt uit 1717 zijn dan ook de namen van de uitspanningen Boutenburg, Colchester en Nieuwe Plaats Royal te vinden. Toen Amsterdam de zaak overnam, kwam er rigoureuze woningbouw aan deze zijde van de Schinkel. Amsterdam bouwde hele woonwijken achter de bestaande huizen langs de waterweg. In de loop der jaren verdween steeds meer oudere bebouwing om plaats te maken voor nieuwbouw. Het duidelijkste voorbeeld waarvan was lange tijd de combinatie van het Aalsmeerder Veerhuis met als buurpand een modern kantoorpand van de Bankgirocentrale (nu een appartementencomplex). In de 21ste eeuw kenmerkt de kade en de omgeving, de Hoofddorppleinbuurt, zich door gentrificatie.

Opvallende gebouwen

ObjectBouwperiodeMonumentenstatusOmschrijvingAfbeelding
Sloterkade 1-91929gemeentelijk monumentSloterkade 1-9 is een onderdeel van een complex dat zich uitstrekt over de Surinamestraat 1-11 en Surinameplein 1-27; de architect Jordanus Roodenburgh ontwierp een bouwblok in de stijl van de Amsterdamse School; het dateert uit de periode 1927-1929 (alhoewel het laatste stuk aan het Surinameplein pas in 1950 werd afgebouwd). Sloterkade 1-9, van rechts naar links met daarnaast 10/11 en 19
Sloterkade 211634rijksmonument 54955495Het Aalsmeerder Veerhuis met datumstenen 'Anno 1634' dateert uit het pre-stedelijke tijdperk; het bevond zich in de jaren 40 en 50 van de 20e eeuw in deplorabele staat en werd rond 1964 gerestaureerd, pand heeft opvallende gevelsteen[2]
Sloterkade 22-291971
2000
geenDe oorspronkelijke huizen maakten hier in de periode 1969 tot 1971 plaats voor het gebouw van de Bankgirocentrale; doordat de rooilijnwetgeving nog uit de Slotense periode stamde kon hier een relatief groot bouwvolume neergezet worden naar een ontwerp van Henri le Grand en Paul Selle; het gebouw van beton en glas werd echter al snel te klein voor de gebruiker; de bankcentrale vertrok, het kende enige jaren leegstand voordat het rond 2000 tot appartementencomplex werd omgebouwd onder leiding van de architect Charles Vandenhove; daarbij kreeg het gebouw een geheel nieuwe voorgevel en een nieuwe naam Plaats Royaal een verwijzing naar een oude buitenplaats vermeld op de kaart uit 1751;[3] De hoogbouw van de naastgeplaatste foto's; boven Bankgirocentrale, onder Plaats Royaal
Sloterkade 31 en 32Panden zijn prestedelijke bebouwing; de laagbouw van naastgeplaatste foto
Sloterkade 33-401978 -1980geenRijtje sociale woningbouw naar een ontwerp van Sier van Rhijn; winnaar van de Merkelbachprijs;
Sloterkade 134-140geen'Sloterstyn', gebouwd als kantoorpand, enige tijd voerde RTV Noord-Holland hier kantoor en studio (en noemde een programma naar het gebouw); het gebouw werd in 2007 door Kentie en Partners verbouwd tot appartementencomplex met woningen en winkels, waaronder een Hemafiliaal; het gebouw werd gestript tot op het casco en opnieuw opgetrokken;
Sloterkade 142gemeentelijk monumentPand uit het tijdperk van prestedelijke bebouwing
Sloterkade 143-144gemeentelijk monumentenTwee pandjes uit het tijdperk van prestedelijke bebouwing
Sloterkade 147-152; Hoofddorpweg 2-8gemeentelijk monumentBouwblok uit circa 1941 naar een ontwerp van Piet Zanstra, Jan Giesen en Karel Sijmons met opvallende kromming in gevel en oranjerood baksteen tegenover beige gevelelementen;
Sloterkade 157-1601934
1988
geenIn 1934 werd hier op nummer 162 de Victoriabioscoop geopend naar ontwerp van Anton Hamaker; deze werd rond 1988 gesloopt en vervangen door appartementen;
Sloterkade 161-168geenfabriekscomplexen, onder andere van een chemische wasserij en ververij met latere gebruiker AEG en Indoor Lampen; werd in 1999 onder leiding van Köther, Salman en Koedijk architecten verbouwd tot appartementencomplex 'Lightfactory', refererend aan de lampenfabriek; een deel van de nieuwbouw werd over de oudbouw gebouwd.[4]
Sloterkade 180-181Relatief hoge bebouwing met witte zijgevel met in het oog springende uitpandige schoorsteen
Sloterkade 183-1861931Gebouwencomplex met Rietwijkerstraat 1-3, architect Arend Jan Westerman; links op de foto Sloterkade, rechts Rietwijkerstraat


Zie de categorie Sloterkade, Amsterdam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.