Sharbat Gula

Sharbat Gula werd geboren in een klein, afgelegen dorp in Afghanistan, in de heuvels van Tora Bora in de provincie Nangarhar in het oosten van Afghanistan. Ze verloor haar ouders in het begin van de jaren tachtig bij een aanval door Sovjet-gevechtshelikopters op het dorp. Met haar grootmoeder en andere gezinsleden trok ze in 1984 te voet naar Pakistan, aan de andere kant van de bergen, waar ze terechtkwam in het Nasir Bagh-vluchtelingenkamp bij Pesjawar.

Tegen het eind van de jaren tachtig trouwde ze met Rahmat Gul en in 1992 keerde ze terug naar Afghanistan, naar het gebied van herkomst. Gula kreeg drie dochters: Robina, Zahida en Alia; een vierde dochter is zeer jong gestorven. Gula sprak de wens uit dat haar dochters de opleiding zouden ontvangen die zij zelf nooit had kunnen afmaken. Ze kon haar naam schrijven, maar verder kon ze niet lezen of schrijven.

In het Nasir Bagh-vluchtelingenkamp bij Pesjawar nam Steve McCurry, een fotograaf van de National Geographic, in 1984 twee foto's van Sharbat Gula, op Kodachrome-diafilm met zijn Nikon FM2. Het meisje was een van de leerlingen op een informele lagere school in het kamp; ze was toen ongeveer dertien jaar oud. Het was er vrijwel onmogelijk om Afghaanse vrouwen te fotograferen, en toen de gelegenheid zich voordeed, greep McCurry zijn kans.

De foto van Sharbat Gula verscheen in juni 1985 op de omslag van de National Geographic. De close-up van haar gezicht met de indringende groene ogen, die recht in de camera kijken, kreeg wereldwijd bekendheid onder de titel Afghan Girl. De foto stond symbool voor zowel de Afghaanse Oorlog (1979-1989) als voor de ellendige situatie van vluchtelingen over de hele wereld. De foto kreeg de kwalificatie the most recognized photograph ("de meest herkende foto") in de geschiedenis van het tijdschrift.

De identiteit van het meisje op de foto bleef jarenlang onbekend. Afghanistan was vrijwel afgesloten voor de westerse media tot na de val van het Taliban-regime in 2001. Steve McCurry had toen al tien jaar vergeefs naar haar gezocht. In januari 2002 reisde een team van National Geographic naar Afghanistan om verder te zoeken. McCurry haastte zich naar het kamp toen hij vernam dat Nasir Bagh zou worden opgeheven. Van de resterende bewoners kende iemand de broer van Gula en was in staat om contact met hem op te nemen. Intussen beweerden een aantal vrouwen dat zij de gezochte persoon waren; ook beweerden een aantal mannen dat zij met haar waren getrouwd.

Uiteindelijk werd Sharbat Gula, toen ongeveer dertig jaar oud, gelokaliseerd in een afgelegen regio in Afghanistan. Ze was in 1992 van het vluchtelingenkamp teruggekeerd naar de heuvels van Tora Bora. Haar identiteit werd vastgesteld door vergelijking van de irissen van haar ogen met die op de foto. Ze kon zich goed herinneren dat ze was gefotografeerd; het was tot dan toe de enige keer dat er een foto van haar was gemaakt. Ze had de foto nog nooit gezien en was totaal onbekend met de enorme wereldwijde impact van haar portret.

In april 2002 verscheen in de National Geographic een coverstory over haar leven met een paar foto's van haar. Ook kwam er een televisiedocumentaire onder de titel Search for the Afghan Girl ("zoektocht naar het Afghaanse meisje"), die in maart 2002 werd uitgezonden. Door het genootschap werd het Afghan Girls Fund ("Fonds voor Afghaanse meisjes") opgericht, een charitatieve instelling die zich inzet voor de opleiding van Afghaanse vrouwen.

De Pakistaanse autoriteiten arresteerden Gula in oktober 2016 op verdenking van omkoping en het vervalsen van identiteitskaarten.[1]

In 2015 wijdde de symfonische metalband Nightwish een nummer aan Sharbat Gula in hun album Endless Forms Most Beautiful. Het nummer, The Eyes of Sharbat Gula is instrumentaal met folk-elementen en heeft een lengte van zes minuten.

• Voorblad juni 1985
• Uitsnede van de foto in een hoge resolutie
• (en) Afghan Girls Fund
• (en) Along Afghanistan's War-torn Frontier, coverstory van National Geographic, juni 1985
• (en) How They Found National Geographic's "Afghan Girl" in National Geographic, 7 maart 2003
• (en) Search for the Afghan Girl (televisiedocumentaire maart 2002)