Schotse vouwoorkat

De Engelstalige naam die ook wel in Nederland gebruikt wordt, is Scottish Fold. De langharige rasvariëteit wordt Highland Fold genoemd. Dieren uit de fok die geen gevouwen oren bezitten worden foktechnisch aangeduid met "Straight".

De originele Schotse vouw was een witte schuurkat genaamd Susie, die werd gevonden op een boerderij in de buurt van Coupar Angus in Perthshire, Schotland, in 1961. Susie's oren hadden een ongewone vouw in hun midden, waardoor ze op een uil leek. Toen Susie kittens had, werden er twee met gevouwen oren geboren en werd er een gekocht door William Ross, een boer en kattenliefhebber. Ross registreerde het ras bij de Raad van Bestuur van de Cat Fancy (GCCF) in Groot-Brittannië in 1966 en begon met de hulp van geneticus Pat Turner Scottish Fold kittens te fokken. Het fokprogramma produceerde 76 kittens in de eerste drie jaar - 42 met gevouwen oren en 34 met rechte oren. De conclusie hieruit was dat de oormutatie te wijten is aan een eenvoudig dominant gen.

Susie's enige nageslacht was een vrouwelijke vouw genaamd Sans die ook blank was; een tweede kitten werd kort na de geboorte gecastreerd. Drie maanden na de geboorte van Sans werd Susie gedood door een auto. Alle Scottish Fold-katten hebben dezelfde afkomst als Susie

Fokkers kruisen geen dieren met elkaar die beiden gevouwen oren hebben omdat dan statistisch gezien een kwart van de nakomelingen zeer gehandicapt zijn (de homozygoten). In Europa is de Brits korthaar de geprefereerde partner voor een Schotse Vouwoorkat, in Amerika wordt zowel de Britse Korthaar als de Amerikaans korthaar gebruikt. Uit een dergelijke combinatie komen statistisch gezien vijftig procent nakomelingen met de kraakbeendeformatie die tevens vaak de gewenste vouworen heeft en vijftig procent dieren zonder deze afwijking. Per dier dat het Fd-gen heeft, wisselt de mate van progressiviteit in de ontwikkeling van de deformatie. De kittens met het Fd-gen krijgen ca. 21 dagen na de geboorte de gewenste gevouwen oren. De mate van deformatie van de oren is variabel. De vormdeformatie van het oor kan leiden tot een enkele vouw, een dubbele of een driedubbele, waarbij de kleine oren tegen het hoofd aan komen te liggen. In extreme gevallen kan het oor zelfs in zo grote mate aangedaan zijn dat er nauwelijks sprake is van een zichtbare oorschelp en er enkel nog wat rudimentair bot en kraakbeenweefsel onder de vacht aanwezig zijn. In de loop der tijd kunnen ook afwijkingen aan de andere extremiteiten verschijnen (poten, staart en elders in het lichaam). Hoe snel en hoe progressief dit proces zich voltrekt, wisselt per dier. Aan het eind van het leven kan een dier op meerdere plaatsen in het lichaam zijn aangedaan. Goede fokkers gebruiken ook geen dieren met staande oren (Straights) uit een ouder met gevouwen oren omdat deze mogelijk wel de kraakbeendeformatie kan hebben, maar deze niet of niet duidelijk toont in de oren.

Het ras wordt door overkoepelende raskattenorganisaties in de Verenigde Staten (CFA, TICA, ACFA) en Canada (CCA) erkend doch niet door de Europese overkoepelende raskattenorganisatie FIFe. In Duitsland is de fok zelfs geheel verboden. De reden daarvoor is dat het kenmerk van de gevouwen oren geen onschadelijk gegeven is zoals bij de hond, maar onderdeel van een erfelijke afwijking die in de loop der tijd progressieve deformaties geeft waardoor de kat gezondheidsproblemen door de kraakbeenwoekeringen kan krijgen. Het ras komt zowel in kortharige als langharige Highland Fold vorm voor aangezien de gekozen outcrosspartners de recessieve eigenschap voor langhaar soms dragen.

De Schotse vouwoorkat heeft een lijf met sterke rug, robuuste poten en een middellange staart. Hij heeft kleine oren op een ronde kop. De vacht is kort, dicht ingeplant in alle kleuren en patronen. Het karakter is kalm, huiselijk, rustig en introvert.

• 
  Blauwe Schotse vouwoorkat
• 
  Zwartgemarmerde Schotse vouwoorkat (Tabby)
• 
  Langharige zwartgemarmerd met witte Schotse vouwoorkat
• 
  Blauwzilvergemarmerd
• 
  Crème kitten
• 
  Witte en zwart kitten

Zie de categorie Scottish Fold van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.