Schelfhorst (Overijssel)
De Schelfhorst is een wijk in het noorden van de stad Almelo. De wijk telt 11.000 inwoners en is daarmee de op één na grootste wijk van Almelo.
Wijk van  | |
 | |
Kerngegevens | |
| Gemeente | |
| Coördinaten | 52°22'40,1"NB, 6°40'41,9"OL |
| Oppervlakte | 331 ha. |
| Inwoners (2017) | 11.005[1] |
In de wijk bevinden zich onder andere een overdekt winkelcentrum, een sporthal, sportpark, diverse lagere scholen en een huisartsen-onder-één-dak voorziening inclusief apotheek.
Historie en opzet
De oudste vermelding van de Schelfhorst dateert uit 1489. Een grote hooimaat bij de Schelfhorst wordt verhandeld (archief Huize Almelo). Op de chromotopografische kaarten van het Koninkrijk der Nederlanden (vanaf 1885) staan zowel de Schelfhorst als de Schelfhorster Landen vermeld.
Er is een erve Schelfhorst geweest. Volgens G.J. Eshuis, Van Boerenland tot Stadsrand, 1976, een dubbel boerenwoonhuis, "...een huis van twee eggen...", overlangs verdeeld in tegenstelling tot de gebruikelijke overdwars verdeling. Het huis was in vakwerk gemetseld en het dak geheel met stro bedekt. Omstreeks 1910 verkocht door Hein Engberts uit Charlottenburg, Duitsland en in 1929 afgebrand. Op die plaats werd daarna een eengezinswoning gebouwd.
De naam kan een christelijke achtergrond hebben, waarbij het woord schelf verwijst naar de Schelfzee, de Bijbelse naam voor de Rode Zee, die Mozes in tweeën spleet bij de uittocht uit Egypte. Schelf kan ook hoop, stapel of hooizolder betekenen. De uitgang -horst is een historische benaming voor een met kreupelhout of hakhout begroeid, hoger gelegen stuk grond.
De Schelfhorster Landen werden begrensd door de Westsluitersveldlanden in het zuiden, de Haghoek in het westen, de Vriezenveense Aa in het noorden en de Kluppelshuizen in het oosten. Volgens Hennie Gerritsen een moerassig gebied, op oude kaarten omschreven als "veene en woesterheide". Door eeuwenlange heideplagbemesting was de oorspronkelijke heide nagenoeg geheel verdwenen (http://www.trefhoek.nl/Sluitersveld.pdf, Wijk- en Jeugdcentrum De Trefhoek, 2012).
De buurtschap Schelfhorst had een eigen brink. Een open ruimte, gemeenschappelijk bezit, ontmoetingsplaats voor oud en jong. Rond de brink vestigden zich mensen die vanuit ambacht of functie onmisbaar waren voor de gemeenschap. De grotere boerderijen lagen wat verder van de brink af. De "entree" van de Schelfhorst was de Schelfhorstweg. Deze liep vanaf de Vriezenveense weg tot aan de Schelfhorster brink. Voordat men de brink bereikte, passeerde men het Voorhuis (voorheen 't Rouhuis, of Trouwhuis) en de Middelkampshuizen, alle rechts van de weg gelegen, daarna links van de weg gelegen de Toren en de Schelfhorst. De weer rechts van de weg gelegen Veltenshuizen was het laatste boerenhuis waarna de brink begon (G.J. Eshuis, Van Boerenland tot Stadsrand, 1976).
Begin jaren zestig van de 20e eeuw werd de toenmalige Rijksweg 36 aangelegd en het woonhuis "De Schelfhorst" verdween definitief. De Schelfhorstweg werd afgesneden van de Schelfhorst.
Eind jaren zestig werd begonnen met de bouw van de woonwijk Schelfhorst en begin jaren zeventig ontstonden de eerste woningblokken. In de jaren tachtig is de wijk uitgebreid met 'Kluppelshuizen',[2] deze buurtschap is door de bouw van de Schelfhorst erin opgenomen.
De wijk is over het algemeen gebouwd met doorzonwoningen en enkele hoogbouwflats. De wijk is heel groen van opzet en heel ruim ingedeeld met verschillende buurten. In de wijk bevindt zich ook het stadspark Schelfhorstpark.
Bronnen, noten en/of referenties
|
 | Plaatsen en wijken in de gemeente Almelo | |
|---|---|---|
|
Stad: Almelo Dorpen: Aadorp · Bornerbroek · Mariaparochie Buurtschap: Tusveld · Bavinkel · Deldenerbroek | ||