Rowland York

Rowland York was de negende van elf zonen van Sir John York, muntmeester.[1][2] Hij nam in 1572 vrijwillig dienst voor Nederland onder leiding van kapitein Thomas Morgan (overleden 1595). Hij scheepte zich op 19 maart van dat jaar in bij Gravesend met zijn twee metgezellen, Gascoigne en Herle, maar het schip waarop zij voeren verging bijna op de kust van Holland als gevolg van de onbekwaamheid van de Nederlandse stuurman.[3] Nadat hij het Engels kamp veilig bereikte, nam hij in augustus van dat jaar deel aan de aanval op Goes onder leiding van kapitein Humphrey Gilbert en Jerome Tseraerts, vertegenwoordiger van Willem van Oranje.[4]

De meningen over York waren verdeeld. Door sommigen werd hij beoordeeld als moedig, vooruitziend en ijverig.[5] Maar zijn losbandigheid en het feit dat hij een rooms-katholiek was, waren er de reden voor dat hij van het begin af aan werd gewantrouwd door de Staten.[6] In oktober 1580 rapporteerde William Herle aan Francis Walsingham dat York was gearresteerd op beschuldiging van een misdrijf.[7]

Vier jaar later werd York ontmaskerd in een complot met John van Imbyss om Gent te verraden aan de hertog van Parma.[8] Tegen het advies van de prins van Oranje, die liever korte metten met hem had gemaakt, werd hij in de gevangenis gegooid in Brussel, waaruit hij werd vrijgelaten toen de stad in de handen van Parma viel in 1585. Hij diende onder de Spanjaarden bij het Beleg van Antwerpen, maar op voorspraak van zijn vrienden mocht hij naar Engeland terugkeren.

Toen hij deelnam aan de expeditie onder de graaf van Leicester dat jaar, slaagde hij er in in de gunst te komen bij Philip Sidney.[6] Toen hij door Leicester het commando kreeg over de Schans van Zutphen, maakte hij volgens William Camden van de gelegenheid gebruik om een wrok die hij koesterde tegen de graaf terug te betalen door de schans aan de Spanjaarden over te geven en William Stanley over te halen om hetzelfde te doen met Deventer.

Hij werd benoemd tot kapitein van een troep lansiers in Spaanse dienst, maar hij vond dat hij daarmee niet voldoende was beloond. Omdat hij bekendstond als een drieste en vastberaden schurk[9] zouden de Spanjaarden hem uit voorzorg hebben laten vergiftigen om een eventueel dubbelverraad te voorkomen.

Hij stierf op een zondag in februari 1588, na eerst de sacramenten, zalving, en zo ontvangen te hebben.[10] Drie jaar later werd zijn lichaam in opdracht van de Staten opgegraven en alsnog aan de galg opgehangen.

Zijn erfgenaam was Edmund Yorke, die in 1595 te Tyburn werd geëxecuteerd voor een poging om koningin Elizabeth te vermoorden.