Ratel (muziekinstrument)
Een ratel is een uit hout, of kunststof vervaardigd muziekinstrument.
Ratel
| ||||
 | ||||
twee enkelvoudige en een drievoudige ratel | ||||
| Classificatie | ||||
| ||||
Het instrument bestaat uit een handvat waarop een getand wiel is bevestigd. Hieraan is een tweede element bevestigd met een flexibel gedeelte. Dit tweede element kan worden rondgeslingerd, waarbij het flexibele gedeelte met een duidelijk hoorbare tik langs de tanden van het eerste element beweegt. Bij snelle draaiingen worden zeer veel tikken achter elkaar geproduceerd. Dit geeft een ratelend geluid.
Gebruik
De ratel werd in het verleden vooral gebruikt om de aandacht te trekken, bijvoorbeeld door dorpsomroepers en als waarschuwingsapparaat door de politie en het leger. Melaatsen werden in de middeleeuwen verplicht een klepper of ratel bij zich te dragen en deze te gebruiken wanneer men in de buurt van andere mensen kwam. Dit had niet zozeer te maken met besmettingsgevaar, maar meer met de grote zonde die een dergelijke persoon begaan zou hebben. Contact met zo'n diep gevallen persoon kon het beste maar worden vermeden. Het instrument werd ook wel klikspaan genoemd.
Het instrument wordt tegenwoordig gebruikt als percussie-instrument in orkesten, zoals in het stuk Till Eulenspiegels lustige Streiche. Ook bij andere gebeurtenissen waarbij veel lawaai geproduceerd moet worden, zoals sportwedstrijden, is de ratel een veelgebruikt instrument.