Programma Aanpak Stikstof
Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) is een beleidskader uit 2015 van de Nederlandse overheid om de natuur te beschermen in de door Nederland aangewezen natuurgebieden van het Europese Natura 2000 programma.[1] De doelstelling was de stikstofdepositie in de aangewezen natuurgebieden te verminderen, omdat stikstofoxiden en ammoniak de natuur bedreigen. De bodem wordt verzuurd en hoewel stikstof in de juiste dosering een meststof is, is te veel stikstof niet goed voor de biodiversiteit.[2]
Het programma probeerde zowel de bestaande overmaat in natuurgebieden te verwijderen als ook de nieuwe deposities in natuurgebieden te verminderen. Het PAS werd tevens bij het verlenen van vergunningen gebruikt, waarbij vooruitgelopen werd op toekomstige vermindering van de stikstofdepositie.
De Raad van State heeft op 29 mei 2019 het gebruik van de PAS bij vergunningverlening ongeldig verklaard vanwege dit vooruitlopen.[3][4] Dit leidde tot de stikstofcrisis, omdat zo'n 18.000 plannen moesten worden stilgelegd.[5]
Een commissie onder leiding van Johan Remkes bracht vervolgens op 25 september 2019 een eerste advies uit over de te nemen maatregelen. [6] [7] Het kabinet kwam met een voorlopige aanpak van de problematiek op 13 november 2019.[8] Een dag later volgde er een kamerdebat.[9]
Op 19 december publiceerde de commissie Remkes een tweede advies: Bemesten en beweiden in 2020.[10]
Op 14 januari 2020 volgde een advies over de luchtvaart.[11]
Startproject in 2018
De gemeente Schiermonnikoog liep een jaar vooruit op de discussie die ontstond na de uitspraak van de Raad van State. Reeds in mei 2018 sloten de zeven melkveehouders op Schiermonnikoog een overeenkomst met de Vereniging Natuurmonumenten en de gemeente. Doel van de overeenkomst was om gezamenlijk te gaan werken aan rijkere natuur op het eiland en een beter economisch perspectief voor de boerenbedrijven.[12] Het eiland maakt als onderdeel van de Waddenzee onderdeel uit van de Werelderfgoedlijst.