Professor Layton and the Curious Village

The Curious Village is een avontuur/puzzelspel. De speler bestuurt professor Layton en zijn jonge assistent Luke. Gedurende het spel loopt de speler door het dorp St. Mystere, waar gezocht wordt naar de "Golden Apple". De speler kan met alle personages in het dorp praten of voorwerpen onderzoeken door erop te tikken (op het aanraakscherm). In veel gevallen vragen de personages aan Layton en Luke of ze een puzzel willen oplossen. Er zijn ook verborgen puzzels die alleen gevonden kunnen worden door de juiste voorwerpen te onderzoeken.

Er zijn veel verschillende soorten puzzels. Zo zijn er onder andere schuifpuzzels, logische puzzels en hersenkrakers. Elke puzzel is een bepaald aantal "picarats" waard. Deze picarats geven de moeilijkheidsgraad van de puzzel weer. De puzzels hebben geen tijdslimiet, waardoor alle tijd genomen kan worden om een puzzel op te lossen. Elke puzzel heeft drie hints die gekocht kunnen worden met "hintmunten". Het aantal hintmunten is echter beperkt; de speler begint met 10 munten en kan er daarna nog 190 in het dorp vinden door de omgeving te onderzoeken. Als de speler een antwoord invult en het antwoord is goed, krijgt de speler picarats en soms ook een voorwerp dat later gebruikt kan worden. Als het antwoord fout is, mag de puzzel opnieuw gedaan worden. Het aantal picarats neemt dan echter wel af. De speler kan ervoor kiezen om met de puzzel te stoppen. Dit heeft geen consequenties en de puzzel kan op elk gewenst tijdstip weer geprobeerd worden. Als de speler de puzzel heeft opgelost, komt deze in het puzzelregister te staan, waar alle opgeloste puzzels nog eens gedaan kunnen worden.

Het spel begint met professor Layton en zijn jonge assistent Luke die richting het dorpje St. Mystere rijden, omdat ze een brief kregen van Lady Dahlia, de weduwe van de overleden baron Augustus Reinhold. De baron gaf in zijn testament aan dat degene die het mysterie van de Golden Apple oplost het gehele fortuin van de baron zal erven. Enkelen hebben geprobeerd het mysterie op te lossen, maar allen faalden. Het duo betreedt het dorp, waar blijkt dat de meeste inwoners gesteld zijn op puzzels. Ze zien een grote toren in een deel van de stad waar niemand kan komen. 's Nachts hoort men vreemde geluiden vanuit de toren komen. Layton en Luke ontmoeten Lady Dahlia en de andere familieleden, waaronder Simon, Gordon en de huisbedienden. Voordat ze over het mysterie van de Golden Apple kunnen praten, hoort men een luide explosie en vlucht Dahlia's kat Claudia de deur uit. Layton en Luke achtervolgen Claudia door de stad, terwijl ze onderweg puzzels oplossen. Ondertussen komt een onherkenbare kwaadaardige man in beeld die een dodelijk plan voorbereidt tegen Layton en Luke. Uiteindelijk lokt het duo Claudia met vis terug naar het landhuis. Als ze bij het landhuis aankomen, blijkt Simon te zijn vermoord. De moord wordt al onderzocht door inspecteur Chelmey, een beroemde detective. Aanvankelijk verdenkt Chelmey het duo, maar door hun alibi laat hij ze gaan. Hij waarschuwt ze wel om zich niet te bemoeien met het onderzoek naar de moord. Desondanks vertelt Matthew aan Layton over een klein tandwieltje dat hij naast het lichaam van Simon vond.

De nacht volgt. Terwijl Layton en Luke hun zoektocht naar de Golden Apple vervolgen, zien ze dat een bediende van Dahlia, Ramon, wordt ontvoerd. Een vreemde man stopt Ramon in een grote zak. Het duo achtervolgt de man, maar ze zijn niet in staat hem te vangen. Wel vinden ze weer een klein tandwieltje, precies hetzelfde als de vorige. Tot hun verrassing is Ramon de volgende dag gewoon weer in het landhuis, alsof er niets is gebeurd. Het duo gaat verder met hun onderzoek naar het mysterie en na aanwijzingen van een onbekend meisje komen ze uiteindelijk uit bij het verlaten pretpark van het dorp. Als ze het reuzenrad onderzoeken, komt de kwaadaardige man weer in beeld, die ervoor zorgt dat het reuzenrad los komt en achter Layton en Luke aan rolt. Het duo weet maar net te ontsnappen, waarna het reuzenrad tegen een gesloten gebouw botst. Ze passeren de opengebroken ingang en vinden een sleutel die dezelfde vorm heeft als de grote toren. Nadat ze zijn teruggekeerd naar het dorp, wordt ze verzocht door Chelmey om naar het landhuis te komen. Layton ontmaskert Chelmey, die een bedrieger blijkt te zijn. Het blijkt Laytons aartsvijand te zijn, Don Paolo, die zelf ook op zoek is naar de Golden Apple. Hij blijkt de kwaadaardige man te zijn die het reuzenrad op Layton en Luke afstuurde. Don Paolo vlucht voordat iemand hem kan pakken.

De sleutel blijkt de weg naar de toren te openen. Er zit een slot in een grote muur, die open gaat als het duo de sleutel in het sleutelgat steekt. In de toren vinden ze de man die Ramon ontvoerde. De man heet Bruno. Met behulp van Bruno ontdekt Layton de waarheid: alle inwoners van St. Mystere zijn robots, gemaakt door de Baron en Bruno om ieder persoon die de Golden Apple zoekt uit te dagen. Simon was niet dood, hij was kapot. Ramon werd niet ontvoerd, hij werd meegenomen om gerepareerd te worden. Na het mysterie van het dorp te hebben opgelost, gaan Layton en Luke naar de top van de toren. Eenmaal op het dak treffen ze tot hun verrassing een prachtig huis aan. Binnen wacht het onbekende meisje. Ze onthult zichzelf en het blijkt Flora Reinhold te zijn, de enige dochter van de Baron. Zij is de Golden Apple die beschermt wordt door de robots, omdat ze "haar vaders oogappeltje" was.

Slechts enkele ogenblikken na deze ontdekking komt Don Paolo terug in een vliegende machine. Met behulp van grote metalen bollen valt Don Paolo de toren aan. Luke weet te vluchten via de trap, maar deze stort meteen in en Layton en Flora blijven achter. Met behulp van verschillende voorwerpen maakt Layton een soort deltavlieger en brengt zichzelf en Flora in veiligheid terwijl de toren instort. Nadat zijn helikopter kapot gaat, zweert Don Paolo dat hij wraak zal nemen en gaat weg, waarna de drie het dorp veilig bereiken. Flora omhelst de professor en lacht, waarna een appelvormige moedervlek op haar schouder verschijnt. Als ze teruggaan naar het landhuis van Reinhold, realiseert Layton zich dat er nog meer schatten zijn dan Flora. Luke duwt zijn vinger door het portret van Flora op de plaats waar de appelvormige moedervlek ongeveer zit. Er blijkt daar een knop te zitten die een deur opent naar het echte fortuin van de baron: een kamer vol goud.

Een stemopname van de baron, bedoeld voor degene die het mysterie oplost, feliciteert Layton. De stem vertelt dat Flora de schat kan meenemen en dat als de schat wordt meegenomen, alle robots zullen stoppen met functioneren. Flora kiest ervoor om de schat niet mee te nemen, zodat de robots blijven leven zoals ze nu doen. Aan het einde van het spel zien we Layton, Luke en Flora wegrijden van St. Mystere zonder schatten, waardoor de dorpelingen verder kunnen met hun leven.

Aan het eind van het spel komt er een "to be continued"-bericht in beeld met plaatje van Layton en Luke bij een treinstation. Dit is een fragment uit het tweede deel van de serie, Professor Layton en de Doos van Pandora.

• De eind cutscène van Professor Layton en de Erfenis van de Azran (2013) is hetzelfde als de begin cutscène van Professor Layton and the Curious Village (2008). Dit komt doordat de games niet in chronologische volgorde zijn uitgebracht.
• Het spel is opgenomen in het boek 1001 Video Games You Must Play Before You Die van Tony Mott.

• Officiële website