Portable document format

Het portable document format, of kortweg pdf,[1] is sinds ongeveer 1993 een de facto standaard voor de uitwisseling van elektronische documenten en formulieren die in hun oorspronkelijke vorm gereproduceerd moeten kunnen worden. Sinds 2008 is het portable document format een ISO/IEC-standaard bekend als ISO/IEC 32000-1:2008. Pdf is een universeel bestandsformaat waarmee lettertypen, afbeeldingen en opmaak van elk willekeurig brondocument behouden blijven, ongeacht het programma of het platform waarmee het document werd gemaakt, dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld HTML.

Portable document format
Bestandsextensie	pdf
MIME-type	application/pdf
Portaal    Informatica

Een voordeel van een pdf-bestand is dat het — in tegenstelling tot bijvoorbeeld een Word-document — op elke printer er hetzelfde uit zal zien. Ook kan een pdf-bestand op alle platformen bekeken en/of bewerkt worden; het is dus niet platformafhankelijk. Veel handleidingen van elektronica-apparatuur, computerhardware en -software, en dergelijke, verschijnen in plaats van op duur drukwerk op een cd-rom in vele talen met meegeleverde pdf-reader.

Technieken voor het versleutelen van de inhoud en het beveiligen van tekst tegen kopiëren zijn ingebouwd in het programma Adobe Reader, dat veel wordt gebruikt om pdf-bestanden te bekijken of te printen. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is verspreiding van informatie in de vorm van pdf echter niet wezenlijk veiliger dan verspreiding in andere indelingen. De drempel voor kopiëren of ontsleutelen is voor eindgebruikers normaal gesproken wat hoger. Voor hackers is het desondanks toch wel te kraken.

De pdf-indeling is ontwikkeld door Adobe. Ook de TeX-gebruikersgroepen hebben veel bijgedragen. Nadat pdf een lange tijd alleen een de facto standaard was, heeft Adobe in juli 2008 de specificaties voor PDF 1.7 opengesteld en als ISO 32000-1 gepubliceerd.[2]

Een tekst in een pdf-bestand kan als tekst of als afbeelding zijn opgeslagen, of allebei, in geïntegreerde vorm. Bij opslag van de tekst alleen als tekst is de geheugenruimte veel kleiner. Dit komt het meeste voor, al of niet met echte afbeeldingen (die dan het meeste bijdragen aan de bestandsomvang). Als de tekst alleen als afbeelding is opgeslagen dan werkt de zoekfunctie niet; of dit het geval is staat nergens expliciet; men kan het uiteraard constateren door de zoekfunctie toe te passen met een zeker aanwezige tekst (één letter is genoeg), maar ook door te proberen een tekst te selecteren die meerdere regels omvat, maar niet bestaat uit de volledige regels; dit lukt in dit geval niet, men kan slechts een rechthoek selecteren. Een reden voor opslag als afbeelding kan zijn dat de precieze vormgeving van een papieren origineel wordt gereproduceerd. Een reden van alleen opslag als afbeelding kan zijn dat dit bij het uitgaan van een papieren origineel veel minder bewerkelijk is, het vergt alleen het scannen.[3] Een andere mogelijke reden is privacy. Dit geldt in de toekomst voor sommige publicaties in de Nederlandse Staatscourant. Soms is de tekst wel te vinden met Google, namelijk als deze voor het indexeren OCR heeft toegepast. De tekst is dan ook in de cache als tekst beschikbaar.

Bij de combinatie van opslag als tekst en als afbeelding heeft men zowel de zoekfunctie als de precieze vormgeving, maar wel het nadeel van de grote bestandsomvang. Een voorbeeld is de digitale versie van Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog.