Piet Pienter en Bert Bibber
Piet Pienter en Bert Bibber is een Belgische stripreeks bedacht door Pom.
Piet Pienter en Bert Bibber
| ||||
Land van oorsprong | ||||
Oorspronkelijke taal | Nederlands | |||
Genre | Humoristische strip Avonturenstrip | |||
Creatieteam | ||||
Bedenker(s) | Pom | |||
Schrijver(s) | Pom | |||
Tekenaar(s) | Pom | |||
Publicatie | ||||
Uitgever | Het Handelsblad (1951-1954) Gazet van Antwerpen (1955-1980) De Vlijt (1955-1990)[1][2] J. Hoste (1986-1990) Keesing (1990-1995)[1][3] De Standaard (1995-2003)[1][4] 't Mannekesblad (2006-2018) Standaard Uitgeverij (2020-) | |||
Publicatie | 54 lange verhalen | |||
Publicatiemedia | Kranten Stripalbums | |||
Huidige status | Inactief | |||
Eerste publicatie | 1951 | |||
Laatste publicatie | 1995 | |||
|
De reeks had alleen succes in Vlaanderen.[5] Er werden in totaal ruim 4 miljoen albums verkocht.[6][7]
Inhoud
De avonturen spelen zich af van ongeveer 1950 tot 1995 (de verschijningsperiode van de reeks). De hoofdpersonages wonen in Antwerpen, maar hun reislust brengt hen zowat overal ter wereld. Vooral het Oostblok is een populaire bestemming door de invloed van de Koude Oorlog, maar ook Zuid-Amerika wordt vaak bezocht. De auteur vermeldt of tekent zichzelf geregeld; dit is kenmerkend voor de droge humor doorheen de albums.
Piet en Bert winnen altijd van hun tegenstanders, maar meestal is het commissaris Knobbel die met de eer gaat strijken. Reeds in het eerste Gazet van Antwerpen-album ontmoeten ze de schatrijke Susan die een jacht bezit, waarna Piet en Bert samen met haar de wereld rondreizen. Voorts zijn er drie geleerden met wie Piet Pienter en Bert Bibber bevriend zijn: Kumulus, Hilarius Warwinkel en Eusebius Snuffel. Door deze geleerden en hun uitvindingen komen Piet en Bert vaak in de problemen. Ook zijn ze, via Susan, bevriend met president Alfredo Tranquila, die het fictieve Zuid-Amerikaanse land San Doremi regeert. Daar krijgen ze echter te maken met het vijandige buurland Bombilla, dat wordt geregeerd door de dictator Carne de Cordero. Beide landen en personages keren geregeld terug in de verhalen.
Personages
Hoofdpersonages
- Piet Pienter, titelpersonage, rustig type
- Bert Bibber, titelpersonage, opvliegend type
- Susan, rijke en knappe vrouw
- Professor Kumulus, uitvinder
- Theo Flitser, journalist
- Commissaris Knobbel, politiecommissaris
- Hilarius Warwinkel, uitvinder
- Professor Snuffel, archeoloog
Nevenpersonages
- Stanske, huishoudster van Kumulus
- Alfredo Tranquilla, president van San Doremi
- Domingo Sabado, politiehoofd van San Doremi
- Julio Agosto, directeur van de staatsgoudmijnen van San Doremi
- Generaal Carne de Cordero, dictator van Bombilla
- Emir Ibn ben Zhine, emir van Akhabakhadar
- Jacobus Slurf, meester-inbreker
- Pino Rossa, internationale spion
- Madam Klakson, huishoudster van Warwinkel
- Willibaldus Van Bruin, raketgeleerde
- J.B. Blinkstein, diamantair
- Philomena Happelspijs
Publicatiegeschiedenis
Pom (1951-1995)
In 1950 begon bedenker Pom bij Het Handelsblad.[5][8] Op 16 april 1951 werd het eerste verhaal uit deze reeks gepubliceerd in de Belgische krant Het Handelsblad. Hier maakte Pom negen verhalen, waarna hij overstapte naar de krant Gazet van Antwerpen. De verhalen uit Gazet van Antwerpen werden ook als album uitgegeven door De Vlijt.[1][5] De titels die in Het Handelsblad verschenen zijn, zijn niet in albumvorm verschenen, met uitzondering van Het vredeswapen, Het gestolen vredeswapen en De verborgen schat.
Dit was de enige stripreeks van bedenker Pom.[5] Pom liet zich in zijn vroege carrière inspireren door Hergé.[7][9] Ook werd hij geïnspireerd door Willy Vandersteen.[10]
Van 1955 tot 1973 verschenen 29 albums in de eerste editie. Van 1975 tot 1986 verschenen er 41 albums in de heruitgave. Die albums verschenen in zwart-wit. Vervolgens verschenen er bij Uitgeverij J. Hoste een aantal albums in kleur van 1986 tot 1990.[1] In 1986 speelden Poms personages een gastrol in Marsmannen van Venus, uit de reeks Merlina. In 1990 tekende Pom zijn figuren als gastpersonages in het album De valse Basura's uit de stripreeks Harry Humus van Danny De Haes.[11][12] In 1993 wou Pom de reeks aan De Haes overdragen, maar omdat de samenwerking bij dit ene album zo stroef liep, is dit uiteindelijk niet door gegaan.[13][14]
Van 1990 tot 1995 gaf Keesing een aantal albums in zwart-wit uit, waaronder een aantal verhalen die in Het Handelsblad verschenen en die niet eerder in albumvorm verschenen waren. Ook verscheen het voorlaatste verhaal oorspronkelijk hier. Vanaf 1995 verschenen de verhalen uit Gazet van Antwerpen opnieuw, maar in kleur en door uitgeverij De Standaard N.V.. Het laatste nieuwe verhaal verscheen in 1995, en de albums werden bij deze uitgeverij heruitgegeven tot 2003.[1]
Latere heruitgaven en hommages
Na zijn laatste album vroeg Pom aan Ben Seys om de reeks verder te zetten. Pom keurde echter zijn scenario niet goed. In 2014 werkte Seys nog steeds aan nieuwe verhalen.[15] In 2003 bracht Brabant Strip Magazine een eerste hommage aan Pom, door hun magazine in de vorm van een album van Piet Pienter en Bert Bibber uit te geven. Dit kreeg de naam In het spoor van Pom. Sinds 2006 werden de albums heruitgegeven bij Uitgeverij 't Mannekesblad. Ook verschenen bij deze uitgeverij een paar verhalen uit Het Handelsblad in albumvorm.[16][17] De covers werden hertekend door Ben Seys. In 2009 verscheen er, ter gelegenheid van de negentigste verjaardag van Pom, een speciaal boekje bij 't Mannekesblad, getiteld "Zonder Punt Of Komma" door Commissaris Knobbel. Dit boek komt voor in Systeem Kleerkast, en deze werden dan ook samen uitgegeven.
In 2010 verscheen de hommage Avontuur in de 21ste eeuw. Dit verhaal is getekend door Tom Bouden, en ook het scenario was van hem.[18][19] Het moest echter aan een paar voorwaarden voldoen. Voor Pom mocht het slechts eenmalig zijn en mocht het geen volwaardig avontuur zijn. Bouden heeft het getekend in de stijl van zijn album Paniek in Stripland, waar Piet, Bert en Susan een cameo in spelen. Avontuur in de 21ste eeuw is in zwart-wit verschenen, analoog aan de verhalen van Piet Pienter en Bert Bibber.[19] Dit album is tot heden het enige door Pom goedgekeurde album met Piet Pienter en Bert Bibber in de hoofdrollen, dat niet door hem werd gecreëerd. Het werd niet bij 't Mannekesblad uitgegeven zoals de albums uit de reguliere reeks, maar bij Uitgeverij Nouga. In 2011 verscheen de hommage Op het spoor van Pom, getekend door 60 verschillende tekenaars. Het scenario werd opnieuw door Bouden verzorgd. Dit album werd wel uitgegeven bij 't Mannekesblad.[20][21]
Pom overleed op 2 mei 2014.[5][8] Uitgeverij 't Mannekesblad gaf al eerder albums uit en had sinds 2011 een contract met Pom om zijn albums heruit te geven. Na het overlijden van Pom wilden zijn erfgenamen dat contract ontbinden waarna het op 20 december 2016 tot een proces kwam. 't Mannekesblad tekende beroep aan tegen het vonnis waarna het Hof van beroep in Antwerpen het eerste vonnis op 25 juni 2018 bevestigde. Hierdoor mag 't Mannekesblad sindsdien geen albums van deze stripreeks meer heruitgeven.[22][23] Op 16 november 2019 bracht Gazet van Antwerpen uitzonderlijk opnieuw een album uit, ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van Pom. Dit album was Avontuur in San Doremi.[24] Daarnaast startte er op die dag een tentoonstelling in de bibliotheek van Nijlen over Pom.[25]
Vanaf 2020 bracht Standaard Uitgeverij de reeks opnieuw uit als integrales. In totaal werden er elf integrales uitgebracht. De eerste bevat de eerste vijf verhalen, alle volgende vier. Standaard Uitgeverij beperkte zich tot de 45 albums uit de hoofdreeks. De integrales verschenen met de albums in zwart-wit en een dossier met achtergrondinfo in kleur. In 2020 werden er vier uitgegeven, in 2021 ook vier en tot slot in 2022 drie. Tevens bracht Standaard Uitgeverij eerder ook al drie albums opnieuw uit. Het ging over Avontuur in San Doremi, Storm over Akhabakhadar en De Anti-zwaartekracht-generator. Deze konden enkel op 16 november 2019 gekocht worden bij Veilinghuis Bernaerts, waar er een veiling plaatsvond over Piet Pienter en Bert Bibber.[26]
Vertalingen
In 1965 kreeg Pom van de Duitse uitgeverij Bastei-Verlag de aanbieding om zijn verhalen in het Duits uit te geven. Willy Vandersteen, de auteur van onder andere Suske en Wiske en Bessy, stak hier echter een stokje voor. Hij werd namelijk ook in het Duits uitgegeven bij deze uitgeverij, en zou vertrekken bij Bastei-Verlag als ze ook Piet Pienter en Bert Bibber zouden uitgeven. Hierdoor werd de reeks niet vertaald, tot in 2016.[27]
In 2016 verscheen er namelijk zowel een Spaanse als een Italiaanse vertaling van Avontuur in San Doremi, respectievelijk getiteld Aventura en São Dorêmi (Leo Listo y Tom Temblor) en Avventura in San Doremi (Roberto Rosso e Stefano Stupido). Verder werd ook De erfenis van nonkel Bibber in het Italiaans vertaald, met als titel L’eredità di zio Stupido. Nog dat jaar werd er ook een speciale versie van De dubbel-koolzure-soda-bom uitgebracht. In dit album wordt er zowel Nederlands, Engels, Duits als Russisch gesproken, verwijzend naar de taal die het personage spreekt. De titel werd, naast het Nederlands, ook in het Engels en Russisch op de cover gezet, respectievelijk The Double Carbonated Soda Bomb en двойная газированием бомба.[28]
Verhalen
Eerste reeks (1951-1954)
Onderstaande verhalen verschenen tussen 1951 en 1954 in Het Handelsblad. Buldaarse Rhapsodie verscheen niet meer dagelijks.
Titel[1] | Publicatiedata[1] | Uitgavejaar album[29] |
---|---|---|
Het vredeswapen | 16/04/1951 tot 24/07/1951 | 1984 |
Het gestolen vredeswapen | 28/07/1951 tot 30/11/1951 | 1984 |
De verborgen schat | 10/12/1951 tot 01/04/1952 (96 stroken) | 1998[30] |
De stalen zeemeermin | 08/04/1952 tot 15/08/1952 (110 stroken) | |
Bibbergeld | 26/08/1952 tot 07/01/1953 | |
De diamantmijnen van Koningin Salami | 13/01/1953 tot 18/07/1953 (134 stroken | |
El Rancho Grande | 30/07/1953 tot 02/01/1954 (118 stroken) | 2017 |
Bibber contra Tutter | 15/01/1954 tot 29/06/1954 | |
Buldaarse Rhapsodie | 13/07/1954 tot 17/11/1954 (95 stroken) |
Tweede reeks (1955-1995)
Nr.[1][29] | Titel[1][29] | Publicatiedata[1] | Uitgavejaar album[1][29] | Integraal |
---|---|---|---|---|
1 | In het spoor van Sherlock Holmes | 15/04/1955 tot 09/09/1955 | 1955 | 1 (2020) |
2 | De Inca-schat der Cordillera | 10/09/1955 tot 06/01/1956 | 1956 | |
3 | Het raadsel van de Schimmenburcht | 07/01/1956 tot 11/05/1956 | 1956 | |
4 | Plakijzerpiraten | 12/05/1956 tot 07/09/1956 | 1956 | |
5 | De diamantmijnen van Koningin Salami | 08/09/1956 tot 30/01/1957 | 1957 | |
6 | De Kumulusformule | 31/01/1957 tot 30/05/1957 | 1957 | 2 (2020) |
7 | El Rancho Grande | 31/05/1957 tot 05/10/1957 | 1957 | |
8 | Bibber contra Tutter | 07/10/1957 tot 18/02/1958 | 1958 | |
9 | Buldaarse Rhapsodie | 19/02/1958 tot 20/06/1958 | 1958 | |
10 | De stralende meteoor | 21/06/1958 tot 20/11/1958 | 1959[31] | 3 (2020) |
11 | Avontuur in San Doremi | 21/11/1958 tot 09/04/1959 | 1959 | |
12 | Storm over Akhabakhadar | 10/04/1958 tot 29/08/1959 | 1959 | |
13 | De anti-zwaartekracht-generator | 13/08/1959 tot 31/12/1959 | 1960 | |
14 | Het straalgas-mysterie | 01/01/1960 tot 17/05/1960 | 1960 | 4 (2020) |
15 | De barbier van Bombilla | 18/06/1960 tot 18/10/1960 | 1960 | |
16 | De verborgen schat | 05/11/1960 tot 07/03/1961 | 1961 | |
17 | De vloek van Toetan Kanon | 10/03/1961 tot 07/07/1961 | 1961 | |
18 | De dubbel-koolzure-soda-bom | 11/09/1961 tot 29/01/1962 | 1962 | 5 (2021) |
19 | Herrie om Carolus Magnus | 21/02/1962 tot 20/12/1962 | 1963 | |
20 | De diktator van San Doremi | 21/12/1962 tot 20/04/1963 | 1963 | |
21 | Straalgoud | 22/04/1963 tot 19/08/1963 | 1963 | |
22 | De diadeem van Swaba | 02/09/1963 tot 18/01/1964 | 1964 | 6 (2021) |
23 | Bulderlachgas | 02/12/1964 tot 05/04/1965 | 1965 | |
24 | Invasie uit het heelal | 07/04/1965 tot 05/08/1965 | 1965 | |
25 | De tijdmachine | 04/07/1967 tot 03/11/1967 | 1967 | |
26 | Hypnosepillen | 22/06/1968 tot 21/10/1968 | 1968 | 7 (2021) |
27 | Het geval "Warwinkel" | 22/02/1969 tot 28/06/1969 | 1969 | |
28 | Superbrandstof en pikante saus | 25/07/1970 tot 24/11/1970 | 1971 | |
29 | De dubbelganger | 01/06/1973 tot 20/09/1973 | 1973 | |
30 | Warwinkel in de war | 31/07/1974 tot 30/11/1974 | 1974 | 8 (2021) |
31 | Polarisatie-preparaat XX | 19/08/1975 tot 05/12/1975 | 1975 | |
32 | Hocus-focus-flits | 19/08/1976 tot 03/12/1976 | 1976 | |
33 | Gedonder in Bommelheide | 03/09/1977 tot 19/12/1977 | 1977 | |
34 | De zaak Blinkstein | 26/05/1978 tot 09/09/1978 | 1978 | 9 (2022) |
35 | Operatie "Diepvries" | 18/04/1979 tot 03/08/1979 | 1979 | |
36 | De erfenis van Nonkel Bibber | 10/09/1980 tot 26/12/1980 | 1980 | |
37 | Atoombrandstof Warwinkelarium | 1981 | ||
38 | Zangkwintet "De lange asem" | 1982 | 10 (2022) | |
39 | Marie Huana | 1983 | ||
40 | Hypnose-stralen | 1985 | ||
41 | Systeem Kleerkast | 1986 | ||
42 | De supersonische schokgolf-oscillator | 1989 | 11 (2022) | |
43 | Intermezzo in Hamaj'Oewait | 1990 | ||
44 | Vakantie in Pandorra | 1993 | ||
45 | Susan bij de Knobbelgilde | 1995 |
Compilatiealbum
Titel[32] | Inhoud | Uitgavejaar album |
---|---|---|
30 jaar - Het geval Pom | Het vredeswapen Het gestolen vredeswapen | 1981 |
Overige
Titel | Opmerking | Uitgavejaar album |
---|---|---|
Zonder Punt Of Komma Door Commissaris Knobbel | Bijlage bij Systeem Kleerkast | 2009 |
Avontuur in de 21ste eeuw | Enige officiële vervolg | 2010 |
Op het spoor van Pom | Hommagealbum | 2011 |
Verschillen tussen de Het Handelsblad- en Gazet van Antwerpen-versies
Enkele van de hierboven genoemde titels verschenen hertekend en verhaalkundig herwerkt in Gazet van Antwerpen.
- Het vredeswapen
- Niet hertekend.
- Het gestolen vredeswapen
- Niet hertekend. Een deel stroken zal later wel (hertekend) gebruikt worden in In het spoor van Sherlock Holmes.
- De verborgen schat
- In deze eerste versie is de schat in kwestie geen erfenis, maar de buit van een struikrover genaamd Guttmans. Deze naam verwijst naar econoom en Minister van Financiën Camille Gutt. In dit verhaal verschijnt journalist Jaak Borstelmans ten tonele. Borstelmans is in alles, behalve naam, Theo Flitser. Een deel van de tekeningen is later opnieuw gebruikt in Het raadsel van de Schimmenburcht (inbraak in de bank) en De Kumulus-formule (inbraak bij Piet en Bert thuis).
- De stalen zeemeermin
- Dit verhaal verscheen - inhoudelijk gewijzigd - in 1956 in Gazet van Antwerpen als Plakijzerpiraten. In dit verhaal maken Piet en Bert kennis met de Amerikaanse miljonaire Susan en haar oom J.J.J. Truelmann. Een deel stroken zal later (hertekend) gebruikt worden in In het spoor van Sherlock Holmes.
- Bibbergeld
- Een embryonale versie van Het raadsel van de Schimmenburcht.
- De diamantmijnen van koningin Salami
- Deze versie volgt grosso modo de latere Gazet van Antwerpen-versie. Niettemin telt de oudere versie een twintigtal stroken meer.
- El Rancho Grande
- Verhaalkundig geen verschillen met de hertekende versie.
- Bibber contra Tutter
- Verhaalkundig geen verschillen met de hertekende versie.
- Buldaarse Rhapsodie
- Dit is het kortste en tevens laatste verhaal in Het Handelsblad. De aanleiding voor de reis naar Bulderije is een andere dan die in de Gazet van Antwerpen-versie en ook de uitvinding verschilt in beide versies.
Waardering
Prijs
In 1988 ontving bedenker Pom een prijs voor zijn hele oeuvre. Dit waren de nationale stripprijzen op de Brusselse boekenbeurs.[33]
Externe links
- (es) Piet Pienter en Bert Bibber: vertaling van een Vlaams stripverhaal en onderzoek naar vertaalproblemen, Lib.ugent.be
- (nl) Fan-site van Ludo Peeters over Piet Pienter en Bert Bibber (archiefversie 2)
Piet Pienter en Bert Bibber | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|