Paleis op de Meir

Spiegelzaal van het Paleis op de Meir

Het paleis werd gebouwd in het midden van de 18de eeuw als stadspaleis. De rijke koopman Johan Alexander van Susteren (1719-1764), die een vermogen vergaarde met beleggingen in de Oostendse Compagnie, liet het bouwen door de Antwerpse architect Jan Pieter van Baurscheidt de Jonge.

Door de gunstige ligging wekte het paleis de aandacht van keizer Napoleon, die het in 1811 verwierf. De keizer liet de salons verfraaien en inrichten met Franse empiremeubels. Parijse decorateurs zoals Pierre Fontaine werden hiervoor belast. Napoleon heeft echter nooit in het paleis verbleven. Tijdens de verbanning van de Franse keizer op het eiland Elba heeft zijn rivaal Alexander I van Rusland er wel gewoond.

Na de verdrijving van Napoleon werden de Zuidelijke Nederlanden onderdeel van het nieuwe Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en het paleis ging naar de nieuwe koning: Koning Willem I. Deze gaf opdracht tot het inrichten van de Zaal van de XVII Provinciën[1]. Na de Belgische opstand van 1830 werd het Paleis opgeëist door het Belgische Voorlopig Bewind.

De Belgische monarchen gebruikten het paleis als ontvangstdecor voor gasten die via de haven in het land aankwamen. Leopold II liet het paleis verfraaien en bouwde onder andere een grote spiegelzaal. Hij gaf opdracht voor het bouwen van een verbindingsgalerij tussen de twee zijvleugels. Koning Albert I verbleef er kort tijdens de Eerste Wereldoorlog. In de jaren 60 achtte de Koninklijke Huishouding het paleis niet meer geschikt en men dacht aan een culturele bestemming voor het geheel. Koning Boudewijn schonk het paleis aan het volk, het werd samen met het meubilair in 1969 overgedragen aan het Ministerie van Cultuur. Sindsdien grepen in het gebouw culturele happenings, performances plaats en huisvestte het tijdelijke installaties.

Sinds 2004 droeg Erfgoed Vlaanderen de verantwoordelijkheid over het paleis, dat in zijn koninklijk verleden al heel wat bestemmingen had. Er werd een inventaris opgesteld van het meubilair. Op 12 maart 2010 keerden de 150 historisch waardevolle meubels terug op hun oorspronkelijke bestemming.[2] Deze vonden tot die datum een onderkomen op het Koninklijk Paleis van Brussel. Volgens kenners verkeerden de meubels in goede staat.

Op 8 en 9 mei 2010 werd een openingsweekend gehouden en was het gerestaureerde interieur samen met het meubilair er voortaan te bewonderen.

Erfgoed Vlaanderen startte in 2001 met de restauratie van de gevels en het dak, evenals van het interieur waaronder de empiresalons. De beschadigde wandbekledingen werden hersteld en gereinigd en de plafondversieringen werden opnieuw voorzien van verguldsel. Het geheel kreeg een nieuwe klimaatregeling en werd voorzien van een aangepaste brandbeveiliging.

Anno 2010 kreeg het paleis op de Meir een nieuwe bestemming. De zalen en salons op de eerste verdieping kregen een museale functie. Men kan het paleis als monument bezoeken inclusief de empiremeubels en de decoraties.

De 'Spiegelzaal' wordt gebruikt voor diners, recepties, presentaties, walking dinners of modeshows. (zittend tot 100 personen, staande tot 250 personen).

In de blauwe zaal, vroeger het salon van Napoleon, hangen portretten van Napoleon en Leopold II, gemaakt in opdracht van Dominique Persoone door het grafisch collectief fourpoint. Op het gelijkvloers is er een winkel van The Chocolate Line van Dominique Persoone en een koffie- en theehuis. De opbrengst van de verhuur wordt door Herita aangewend voor de onderhoud en de ontsluiting van het monument.[3]

• website Paleis op de Meir