Opvelp

Het dorp kreeg in 1559 zijn huidige benaming. Opvelp en het lager gelegen Neervelp ontstonden reeds in de 8ste eeuw. Beide dorpsnamen verwijzen naar de Velp, die ontspringt in Opvelp en via Neervelp naar de Demer stroomt. De naam komt waarschijnlijk van het Keltische falw-apa, "geel water", of fel-apa, "fel, onstuimig water". De bewoners spreken eerder van "Vellep", de Franstalige buren van Bevekom spreken van "Fleppe". Na 1251 onderscheidt men het hoogst gelegen agglomeratie van het lager gelegen gedeelte door de benaming Opvelpen te gebruiken tot in de 16de eeuw.

Opvelp was gedurende de Middeleeuwen, samen met het naburige Meldert en Hoegaarden, een enclave van het Prinsbisdom Luik in het Hertogdom Brabant. Daarvan getuigen de talrijke Franstalige familienamen en straatnamen (toponiemen) zoals Vinave en Culot.

Neervelp en Opvelp maakten tot 1976 deel uit van de fusiegemeente Honsem. Nadien werd Neervelp bij Boutersem gevoegd, terwijl Opvelp fusioneerde met Bierbeek.

• de Sint-Antoniuskerk (Antonius van Egypte) uit 1599
• enkele imposante vierkantshoeven, o.a. Berkenhof, Jezuïetenhof.
• Het kasteel (gebouwd in 1678 op de plaats van een middeleeuwse donjon) met bijhorende hoeve en brouwerij werden deels vernield tijdens de Brabantse Omwenteling. Overblijfselen bevinden zich op de Verbrande Toren. De best gekende heer van Opvelp is ridder Everaert de Velpen, heer van Opvelp, Neervelp, Heylissem en Heverlee in de 14de eeuw, zoon van Henri II de Velpen, ook Henri II Everaerts genoemd, en Cécile van Goetsenhoven.

• 
  Centrum van Opvelp
• 
  Sint-Antoniuskerk in Opvelp
• 
  Binnenkomst in gemeente Opvelp

• Gaston Roelants, atleet

• Reisverslag van een reis door Opvelp

Zie de categorie Opvelp van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.