Open data
Open data is een term die wordt gebruikt om vrij beschikbare informatie aan te duiden. De voorwaarden waaronder deze informatie beschikbaar is wordt beschreven in licenties en gebruiksvoorwaarden. Bij open data wordt er wel naar gestreefd om de beperkingen in hergebruik tot een minimum te beperken.
In dit artikel worden open data specifiek in relatie tot de overheid beschreven. De overheid hanteert de volgende definitie voor open data:[1]
- Compleet: alle openbare data en informatie
- Primair: brongegevens, niet geaggregeerd
- Tijdig: zo snel als kan, om nu te behouden
- Toegankelijk: voor iedereen, voor elk legaal gebruik, zonder (fin.) drempels
- Machine-leesbaar: voor geautomatiseerde verwerking
- Non-discriminatoir: zonder opgaaf v. reden, zonder registratie
- Open standaarden: zodat het format geen drempel is
- Open licentie: geen beperking o.b.v. auteurswet, databankenwet, of geheimhouding
Verschillende overheden hebben al een register opgestart met verwijzingen naar open data.
Linked Open Data: vijfsterrenmodel
Om partijen die open data publiceren te stimuleren om hun data in een zo herbruikbaar mogelijk formaat beschikbaar te stellen, heeft Tim Berners-Lee een vijfsterrenmodel voorgesteld. Hierbij worden de volgende sterren toegekend:
- * De informatie is beschikbaar op het internet, in welk formaat dan ook (b.v. PDF).
- ** De informatie is online beschikbaar in een gestructureerd formaat, dat geschikt is voor geautomatiseerd hergebruik (zoals Excel in plaats van een plaatje van een tabel).
- *** De informatie is online beschikbaar in een open bestandsformaat (zoals CSV in plaats van Excel).
- **** Al het bovenstaande, en bovendien wordt gebruikgemaakt van de open standaarden Resource Description Framework (RDF) en SPARQL, zodat anderen makkelijk naar de dataobjecten kunnen verwijzen.
- ***** Al het bovenstaande, en bovendien wordt er naar data van anderen verwezen voor meer context van de data (metadata).
Linked Open Data (LOD) is ook een community project dat onder toezicht staat van de W3C-organisatie. Linked Open Data (vijf sterren) is het essentiële onderdeel van het semantisch web. Tegenwoordig spreekt men vaak ook over linked data als het gaat over vrij beschikbare informatie op internet.
Licenties
Om bruikbaar te zijn moeten linked data ter beschikking worden gesteld onder de public domein licentie.
Toepassingen
Door het combineren van opengestelde data en publiceren via bijvoorbeeld een mobiele of web toepassing, kunnen deze gebruikt worden door burgers, instellingen en organisaties. Op deze manier geven open data waarde terug aan de samenleving. Er zijn vele voorbeelden van het hergebruik van Open Data, bijvoorbeeld buienradar die gebruik maakt van data van het KNMI. Ook op het gebied van veiligheid zijn er data beschikbaar, denk hierbij aan P2000 meldingen en aantallen aangiften. Deze data kunnen worden gebruikt om inzicht te bieden in de veiligheid van een bepaald gebied.
Voorbeelden in België
- Het beschikbaar maken van de federale verkiezingsresultaten van mei 2019
- De uurtabellen van de treinen
Externe links
- data.overheid.nl (Nederland)
- Zoekmachine voor Nederlandse Open Data (Nederland)
- opendata.enschede.nl (Enschede, Nederland)
- Rotterdam Open Data Store (Rotterdam, Nederland)
- Regionaal Open Dataportaal Groningen
- Open Cultuur Data (Nederland)
- Rijksopenheid.nl (Nederland)
- Smart City App (Nederland)
- Open Data Forum (België)
- data.gov.be (België)
- (en) Linked Open Data sterrenmodel van Tim Berners-Lee
- (en) Linked Open Data project bij W3C (LOD)
- (en) Linked Data home
| Bronnen, noten en/of referenties |
| Semantisch web | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|