Nationale parken in Noorwegen

Nationale parken in Noorwegen hebben een relatief korte geschiedenis. Het eerste nationale park is in 1962 gesticht. Nu zijn er in Noorwegen 47 natuurgebieden die de status van nationaal park hebben, waarvan 7 op Spitsbergen.

Nationale parken in Noorwegen worden relatief strikt beheerd en zijn sterk op behoud van 'wildernis' gericht. Tegelijk geldt het allemansrecht, wat betekent dat iedereen het recht heeft om het gebied te betreden. Men mag er bijvoorbeeld wandelen, skieen en zwemmen, althans zolang de natuur niet wordt aangetast. Faciliteiten zoals wegen, accommodaties en bezoekerscentra liggen vrijwel altijd buiten de parken. Het beheer van de parken valt deels onder het Noorse Ministerie voor Klimaat en Milieu (Klima- og miljødepartementet), waarbij natuurbescherming is ondergebracht, deels onder de lokale autoriteiten.[1][2]

De meeste parken liggen op het vasteland maar de nationale parken Ytre Hvaler, Jomfruland en Raet zijn zeeparken, terwijl ook alle parken op Spitsbergen zeegebied omvatten. Op Spitsbergen ligt tevens het grootste nationale park van het land met een oppervlakte van 13286 km2, waarvan 5141 km2 landoppervlakte is.[1] Het grootste park op het vasteland van Noorwegen is Hardangervidda met een oppervlakte van 3422 km2. Gutulia is het kleinste park met een omvang van 23 km2.

Geschiedenis
Nationale parken in Noorwegen (vasteland en Spitsbergen)

Vergeleken met bijvoorbeeld Zweden zijn in Noorwegen pas laat nationale parken gesticht. De eerste initiatieven om natuur te beschermen vonden echter al plaats omstreeks 1900, onder anderen door Yngvar Nielsen van de Noorse vereniging voor toerisme (Den Norske Turistforening, DNT).

In 1954 werd de Natuurbeschermingswet aangenomen die een kader bood voor het aanwijzen van beschermde natuurgebieden, waarna in 1962 het eerste park werd gesticht, (Rondane)[3]. Deze wet voorzag ook in de oprichting van een Natuurbeschermingsraad (Statens naturvernråd) die de regering adviseerde in natuurbeschermingszaken. In 1970 werd een paragraaf aan de wet toegevoegd speciaal gericht op nationale parken.[4] De raad suggereerde om 16 nationale parken te stichten. Hoewel dit advies werd overgenomen duurde het tot 1989 voordat deze gebieden als park of (in een geval) als reservaat werden aangewezen.

In 1986 adviseerde de raad om een tweede serie parken te stichten.[2]. Ook dit advies werd overgenomen door het parlement dat in 1993 een nieuw nationale parkenplan vaststelde. Dit was gericht op uitbreiding van het aantal nationale parken en op vergroting van de bestaande parken.

Doel en omvang

De Noorse nationale parken dienen om in de bewuste gebieden te komen tot regulering van menselijke activiteiten zoals toerisme en recreatie, wegenaanleg, jacht en visserij opdat bijzondere milieus niet aangetast worden. Ook fungeren de parken als onderzoekslocaties en referentiepunten voor hoogwaardige natuur- en milieukwaliteit. Het doel is om natuur te beschermen, daarbij inbegrepen de biodiversiteit, voor de huidige generatie mensen, voor 'de natuur zelf' en met het oog op toekomstige generaties.

Naast de nationale parken, die samen 21.650 km2 beslaan, zijn er 153 beschermde landschappen (14071 km2), 1701 natuurreservaten (3418 km2), 102 natuurmonumenten en 98 kleine beschermde gebieden. Dit betekent dat ongeveer 12% van het vasteland van Noorwegen beschermd is.

Overzicht

Hieronder volgt een overzicht van de nationale parken in Noorwegen.


Nationale parken (vasteland)
Naam Opgericht in Oppervlakte Provincie Foto
Nationaal park Ytre Hvaler 2009 354 Østfold
Nationaal park Fulufjellet 2012 82,5 Hedmark
Nationaal park Gutulia 1968 22,5 Hedmark
Nationaal park Femundsmarka 1971 597 Hedmark, Trøndelag
Nationaal park Forollhogna 2001 1064 Hedmark, Trøndelag
Nationaal park Rondane 1962 969 Hedmark, Oppland
Nationaal park Dovre 2003 290 Hedmark, Oppland
Nationaal park Dovrefjell-Sunndalsfjella 2002 1698 Oppland, Møre og Romsdal, Trøndelag
Nationaal park Reinheimen 2006 1974 Oppland, Møre og Romsdal
Nationaal park Jotunheimen 1980 1155 Oppland, Sogn og Fjordane
Nationaal park Breheimen 2009 1671 Oppland, Sogn og Fjordane
Nationaal park Langsua 2011 537 Oppland
Nationaal park Hallingskarvet 2006 451 Buskerud, Hordaland, Sogn og Fjordane
Nationaal park Hardangervidda 1981 3444 Buskerud, Telemark, Hordaland
Nationaal park Færder 2013 340 Vestfold
Nationaal park Folgefonna 2005 545 Hordaland
Nationaal park Jostedalsbreen 1991 1310 Sogn og Fjordane
Nationaal park Skarvan og Roltdalen 2004 441 Trøndelag
Nationaal park Blåfjella-Skjækerfjella 2004 1924 Trøndelag
Nationaal park Lierne 2004 333 Trøndelag
Nationaal park Børgefjell 1963 1447 Trøndelag, Nordland
Nationaal park Saltfjellet-Svartisen 1989 2102 Nordland
Nationaal park Lomsdal-Visten 2009 1102 Nordland
Nationaal park Sjunkhatten 2010 417,5 Nordland
Nationaal park Jomfruland 2016 117 Telemark
Nationaal park Junkerdal 2004 682 Nordland
Nationaal park Lofotodden 2018 99 Nordland
Nationaal park Møysalen 2003 51 Nordland
Nationaal park Rago 1971 171 Nordland
Nationaal park Láhko 2012 188 Nordland
Nationaal park Ånderdalen 1970 125 Troms
Nationaal park Raet 2016 608 Aust-Agder
Nationaal park Rohkunborri 2011 571 Troms
Nationaal park Reisa 1986 803 Troms
Nationaal park Øvre Dividal 1971 770 Troms
Nationaal park Stabbursdalen 1970 747 Finnmark
Nationaal park Varangerhalvøya 2006 1804 Finnmark
Nationaal park Øvre Anárjohka 1976 1390 Finnmark
Nationaal park Seiland 2006 316 Finnmark
Nationaal park Øvre Pasvik 1970 119 Finnmark

Nationale parken op Spitsbergen
Nationale parken Spitsbergen (zie nummers tussen haakjes in de tabel)
Naam Grootte (km²) Opgericht in Informatiecentrum Foto
Forlandet (5) 4647 totaal; 616 land; 4031 water 1973 Nee
Indre Wijdefjorden (6) 1127 totaal; 745 land; 382 water 2003 Nee
Nordenskiöldland (2) 1362 totaal; 1207 land; 155 water 2003 Nee
Nordre Isfjorden (4) 2954 totaal; 2050 land; 904 water 2003 Nee
Nordvest-Spitsbergen (7) 9914 totaal; 3683 land; 6231 water 1973 Nee
Sassen-Bünsowland (3) 1230 totaal; 1157 land; 73 water 2003 Nee
Sør-Spitsbergen (1) 13282 totaal; 5025 land; 8257 water 1973 Nee
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.