Nakalipithecus

Nakalipithecus is een prehistorische soort mensaap die tijdens het begin van het Laat Mioceen (ongeveer 10 miljoen jaar geleden) geleefd heeft in het gebied van het huidige Kenia. De mensaap is beschreven aan de hand van een fossiel kaakbeen en 11 tanden, die in 2005 werden opgegraven door een team van Japanse en Keniaanse onderzoekers in het Nakali-gebied in Noord-Kenia..[1]

Nakalipithecus nakayamai Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Laat Mioceen (Tortonian)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Mammalia (Zoogdieren) Orde: Primaten Onderorde: Haplorrhini Infraorde: Catarrhini Superfamilie: Hominoidea Familie: Hominidae Onderfamilie: Homininae
Geslacht
Nakalipithecus
Typesoort
N. nakayamai
Afbeeldingen Nakalipithecus nakayamai op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie Zoogdieren

Om twee redenen is de Nakalipithecus voor onze kennis van de evolutie van grote betekenis: In de eerste plaats vormt dit fossiel, tezamen met de in Griekenland gevonden overblijfselen van de sterk erop gelijkende Ouranopithecus, een sterke ondersteuning voor het vermoeden dat de evolutielijnen van chimpansee en mens niet later dan 8 miljoen jaar geleden uiteen zijn gegaan. Nakalipithecus staat waarschijnlijk heel dicht bij de laatste gemeenschappelijke voorouder van chimpansee en mens. In de tweede plaats ondersteunt de vondst de opvatting dat de vroege ontwikkeling van de mens en zijn naaste verwanten zich volledig in Afrika heeft voltrokken. Vanwege het gebrek aan Afrikaanse vondsten van mensapen in de periode van vijftien tot zes miljoen jaar was er namelijk een concurrerende theorie opgegkomen, die inhield dat de evolutie van de mensapen weliswaar in Afrika was begonnen, maar dat de mensapen daar zo'n vijftien miljoen jaar geleden waren uitgestorven. Inmiddels had de superfamilie zich echter ook naar Zuid-Azië en Europa verspreid, waar er een redelijk aantal vondsten van fossiele mensapen in die periode is gedaan. Vanuit Azië zouden de mensapen dan zes tot acht miljoen jaar geleden Afrika weer hebben gekoloniseerd. De vondst van de Nakalipithecus - tezamen met die van Samburupithecus en Chororapithecus - lijkt deze theorie te weerleggen. .[2]

De tanden hebben een dik email, hetgeen erop wijst dat een groot deel van de voeding van Nakalipithecus bestond uit hard en vezelig plantenmateriaal. Het dier was vermoedelijk iets kleiner dan een vrouwelijke gorilla. De leefomgeving bestond vermoedelijk uit een min of meer open boslandschap.

De naam van het geslacht verwijst naar de Keniaanse regio Nakali, waar het fossiel gevonden werd, terwijl de soort vernoemd is naar de Japanse geoloog Nakayama, die aan het project deelnam en tijdens zijn werkzaamheden is overleden.[3].