Mutualisme

Er zijn criteria geformuleerd waaraan ten minste moet worden voldaan voordat van mutualistische symbiose sprake is. Bij planten zou aan vier van de volgende zes ijkpunten moeten worden voldaan.[1][2]:

1. het samenleven van beide bionten is een permanente eigenschap van hun levenscyclus,
2. er is fysiek contact tussen de bionten,
3. er vindt transport van stoffen tussen de bionten plaats, of
4. door uitscheiding van stoffen door de ene biont treedt er een verbetering op in de milieuomstandigheden voor de andere biont
5. er zijn morfogenetische effecten waarneembaar (dit is vooral bij korstmossen duidelijk zichtbaar),
6. er worden stofwisselingsproducten gevormd die door geen van beide bionten alleen gevormd worden.

Voorbeelden van mutualisme zijn:

• De samenwerking tussen heremietkreeften en zeeanemonen. Sommige heremietkreeften hebben een zeeanemoon op hun schelp. Die eet mee van de voedselresten van de kreeft en geeft de kreeft bescherming tegen aanvallers met zijn stekende tentakels. Als de kreeft verhuist naar een andere schelp verhuist de zeeanemoon vaak mee.
• Bestuiving van planten door nectar-etende of stuifmeelverzamelende insecten.
• Korstmossen met de fycobiont (alg) en de mycobiont (schimmel).
• Een mycorrhiza is een mutualistische symbiose van schimmels en plantenwortels (vaak van orchideeën of bomen).
• Een extreme vorm van mutualisme is endosymbiose, waarbij een organisme (de endosymbiont) leeft in het lichaam of in de cellen van een ander organisme (de gastheer).