Molukkers

Na de Japanse bezetting van Nederlands-Indië tijdens de Tweede Wereldoorlog wilde Nederland de oude koloniale situatie herstellen. De inheemse Indonesiërs kwamen daartegen echter in opstand en onder leiding van Soekarno brak tussen 1945 en 1949 een onafhankelijkheidsstrijd uit. Het heropgerichte Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) kreeg van de Nederlandse overheid de opdracht de orde te handhaven en de vrijheidsstrijders te ontwapenen. Molukse beroepsmilitairen vormden een belangrijk deel van dit leger. Hierdoor werd de Molukse bevolkingsgroep door de Nederlanders beschouwd als bondgenoten en vice versa. Nadat de regering van Nederland internationaal, met name van de Verenigde Staten, geen steun kreeg bij haar pogingen de kolonie te behouden, moest zij in december 1949 de soevereiniteit aan Indonesië overdragen. Dat was aan de Verenigde Staten van Indonesië, zoals tijdens de rondetafelconferentie van de dekolonisatieonderhandelingen was afgesproken. Toen al in januari 1950 de federatieve structuur van Indonesië werd ontmanteld, werd op de Molukken de onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken (Republik Maluku Selatan ofwel RMS) uitgeroepen. Een groep Molukse KNIL-militairen die, buiten de Molukken, in afwachting waren van hun afvloeiing steunde de RMS-proclamatie. Nederland erkende de RMS niet en wilde de Molukse militairen daar ook niet naartoe brengen. Omdat een patstelling ontstond in de demobilisatie van deze groep Molukkers, werd zij in 1951 op basis van een verkapt dienstbevel naar Nederland overgebracht. De Molukse militairen en hun gezinnen, in totaal ongeveer 12.500 personen, zouden slechts tijdelijk blijven. Inmiddels is dit ruim vijfenzestig jaar geleden. De Molukkers werden lange tijd gehuisvest in kampen in Nederland, waaronder het voormalig kamp Westerbork.

De Nederlandse Molukkers vroegen herhaaldelijk aandacht voor hun claim op een vrije republiek en de eerder gedane Nederlandse beloftes. In de jaren zeventig escaleerde dit steeds meer. Een van de methodes om aandacht voor deze zaak te vragen was door middel van de gewelddadige gijzelingsacties bij de Punt en Wijster, waarbij gijzelaars en de treinkapers de dood vonden.