Molecaten

Het oorspronkelijke gebied Molecaten lag niet op de plaats van het huidige Huis Molecaten, maar meer naar het noorden. In 1347 wordt de naam voor het eerst genoemd in een tinsrol. Eigenaar was toen Hendrick van Oldeneel.

Door huwelijk kwam het goed aan de families Mulert en Van Ensse. Herman Engelbert van Ensse (1566-1626), gehuwd met Johanna van Coevorden (1566-1620), verkocht het goed aan een aangetrouwd familielid, Herman van Keppel (1550-1610), schout van Hattem. Herman van Keppel was een oom van Herman Engelbert van Ensse's zwager Evert van Keppel (1575-na 1632), echtgenoot van Wilhelmina van Coevorden (1575-1634). Het goed bleef in de familie Van Keppel tot 1688.

In 1637 kocht Johan van Keppel (1610-1691), schout van Hattem, een huis met watermolens. Hij liet ter plekke het huis Molecaten bouwen.

In de achttiende eeuw vererfde het huis door huwelijk van Anna Wilhelmina Cecilla van Keppel (1670-1704) met Robbert van Heeckeren (1650-1699) op de familie Van Heeckeren, die er aanvankelijk maar weinig belangstelling voor had. Het huis werd verwaarloosd en er is geprobeerd het te verkopen. Uiteindelijk nam Reinhard Burchard Willem van Heeckeren van Molecaten (1721-1799) er zijn intrek.

Voordat de laatste Van Heeckerens het betrokken, bewoonden Evert Walraven baron van Heeckeren van Molecaten (1879-1942) en zijn vrouw jkvr. Adolphine Agneta Groeninx van Zoelen (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana het landgoed. De laatsten waren hun kinderen, de oud-particulier secretaris van Juliana, Walraven Jacob baron van Heeckeren van Molecaten (1914-2001) en zijn echtgenote Maria Antonia (Rita) barones van Heeckeren van Molecaten-Nitschmann (1912-2005), oud-gouvernante van de twee jongste prinsesjes van Oranje, die een rol speelden in de Greet Hofmans-affaire. In het archief van W.J. van Heeckeren bevinden zich stukken over het toekomstig beheer van het landgoed waarbij ook zogenaamde 'doorgevingen' van de gebedsgenezeres over het toekomstig beheer zijn gevoegd. Het echtpaar van Heeckeren-Nitschmann heeft er gewoond tot 1987. Ook de broer van de laatstgenoemde Van Heeckeren, Erik Cecil baron van Heeckeren van Molecaten (1916-1984) en zijn vrouw, Maria van der Leeuw (1947) met hun kinderen woonden tot 1987 op Molecaten.

Al langere tijd werd door de broers nagedacht over verkoop van het landgoed, wat in 1987 gerealiseerd werd. Verzekeringsmaatschappij AMEV werd de nieuwe eigenaar. Het huis werd verhuurd voor particuliere bewoning.

De Van Heeckerens hebben door diverse aankopen tot rond de jaren 1950 het landgoed flink uitgebreid. Het beslaat een groot deel van het zuidwesten van de gemeente Hattem.

Het landgoed behoort thans geheel tot het grondgebied van de gemeente Hattem, maar dit is niet altijd zo geweest. Een strook land, omvattende het huis en lopend in westelijke richting naar de Hessenweg, was tot 1971 deel van de gemeente Oldebroek. Oorzaak was het feit dat Johan ven Keppel in 1637 zijn landerijen van het schependom heeft overgeheveld naar het schoutambt. Het feit dat hij zelf schout van Hattem was heeft daar ongetwijfeld in meegespeeld. In 1971 werd dit gedeelte bij de gemeente Hattem gevoegd, maar omdat die er niet heeft kunnen bouwen is het gebied van 20ste-eeuwse stadsuitbreidingen vrijgebleven.

In 1808 werd het spieker Watervliedt (ook bekend als: Olde Spyker) aangekocht. Dit huis uit omstreeks 1640, oorspronkelijk een schuur voor graanopslag, bleef in 1987 buiten de verkoop van het landgoed en wordt nog bewoond door de familie Van Heeckeren.

Het huis Molecaten werd omstreeks 1646 gebouwd. Hierbij werd gebruikgemaakt van de fundamenten van een eerder gebouw uit begin van de zestiende eeuw, wat mogelijk tijdens de Spaanse veldtocht van 1629 is verwoest. In de achttiende eeuw werd het huis eerst verhuurd, maar geleidelijk raakte het in verval. Vanaf 1750 werd het echter weer bewoond door de eigenaars. In 1824 werd het verbouwd in neoclassicistische stijl en in de jaren 1990 werd dit huis grondig gerenoveerd.

Tot het landgoed hebben drie watermolens behoord. Vlak bij de vijver die om het huis ligt stond een papiermolen. Een tweede papiermolen lag bij de huidige Herberg Molecaten. Na een brand in 1857 volgde herbouw als water gedreven korenmolen. Hij was in die functie tot 1914 in bedrijf en werd daarna nog tot 1940 benut voor het opwekken van elektriciteit ten behoeve van het landhuis. Deze molen is gerenoveerd en staat geregistreerd als rijksmonument. De derde molen, een korenmolen, stond verderop nabij de Eijerdijk. Het molenhuis hiervan is nog aanwezig.

Zie de categorie Molecaten, Hattem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.