Migrantenkerk

In Nederland ontstonden de eerste migrantenkerken na de Middeleeuwen. Toen de Spanjaarden de Zuidelijke Nederlanden ging bezetten en niet-katholieken ging vervolgen, vluchtten vele calvinisten vanuit het zuiden naar de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Velen van hen waren Franstalig. In de Republiek aangekomen richtten zij eigen Franstalige migrantenkerken op die de Waalse kerk werden genoemd. Nadat het Edict van Nantes in 1685 werd ingetrokken, werden protestanten (hugenoten) in Frankrijk streng vervolgd. Het leidde tot een nieuwe migratiegolf van Franstalige protestanten naar de Republiek. In de Republiek kerkten zij bij de Waalse kerk. Tot heden bestaan deze Waalse kerken, al is het aantal kerkleden door de ontzuiling sterk gedaald zoals bij de meeste Nederlandse kerken.[3]

In Nederland wonen ongeveer 800.000 christelijke migranten en worden er kerkdiensten in minstens vijfenzeventig talen gehouden.[1] In Rotterdam zijn er meer christelijke migranten dan christelijke autochtonen en in Amsterdam is vijfenveertig procent van de christelijke bevolking migrant.[4] Veel migrantenkerken zijn gevestigd in parkeergarages en noodgebouwen.[5]

De migrantenkerken in Nederland spelen een belangrijke rol voor migranten uit gebieden, zoals Afrika, en is het eerste aanspreekpunt als ze in Nederland aankomen. Het is een belangrijk centrum waar migranten samenkomen, kunnen praten over problemen en elkaar ondersteunen waar het nodig is. De kerk kan bijvoorbeeld helpen bij het doorverwijzen naar instanties die gaan over de Nederlandse sociale zekerheid. De kerk kan mensen helpen met het vertalen van brieven, het aanvragen van een verblijfsvergunning of door het geven van taalcursussen Nederlands (Taal in de buurt[2]). Het komt ook voor dat niet kerkleden dit soort hulp vragen van migrantenkerken.[6] De hulp die migrantenkerken bieden zijn voor de migranten aantrekkelijker dan hulp van publieke instellingen, omdat er sprake is van weinig bureaucratie, laagdrempeligheid en volstrekte anonimiteit.[7]

Migrantenkerken zorgen door hun hulpverlening ervoor dat de overheid jaarlijks ongeveer drie miljard euro kan besparen op maatschappelijke activiteiten. Er is weinig erkenning van de overheid voor de inzet van migrantenkerken, omdat er een angst is om de scheiding tussen kerk en staat te beschadigen. Vooral op lokaal overheidsniveau is er weinig hulp voor de migrantenkerkactiviteiten.[7] Er bestaat de discussie of migrantenkerken de integratie van migranten bevordert of juist belemmert.[4] Sinds September 2017, is Center For Theology of Migration (CThM) aan de Vrije Universiteit van start gegaan met het opleiden van christelijke migrantenvoorgangers en kerkleiders. Speciaal hiervoor is een eenjarige Post-Graduate programma (60 EC) ontwikkeld in opdracht van SKIN (Samen Kerk in Nederland)aan de Vrije Universiteit / Faculteit Religie en Theologie. Dit centrum richt zich op de studie van de migrantenkerken, zowel als praxis en wetenschappelijke discipline. [8] Door de migratie van Polen naar Nederland sinds het einde van het IJzeren Gordijn zijn er veel Poolstalige Rooms-katholieke parochies te vinden op plaatsen waar veel Polen werkzaam zijn.

De Poolse migrantenkerk Drie-eenheidskerk in Chicago in Amerika

In de Verenigde Staten zijn veel kerken ontstaan door immigratie van mensen uit Europa. Heden ten dage zijn er nog steeds "Nederlandse" migrantenkerken te vinden in gebieden waar veel Nederlandse Amerikanen wonen. In 1628[9] werd voorganger van de Reformed Church in America in Nieuw-Nederland gesticht. In 1833 werd daar de laatste Nederlandstalige dienst gehouden. Chinese migrantenkerken wereldwijd hebben sterk bijgedragen aan de kerstening van overzeese Chinezen.

• Australië[10][11]
• Canada[12]
• Duitsland[13]
• Indonesië[14]
• Nederlandse Antillen
• Suriname
• Verenigde Staten
• Zuid-Afrika

• Samen Kerk in Nederland (SKIN)
• Nederlandse Kerk in Duitsland (NKiD)
• Reformed Church in America
• Waalse kerk
• Christian Reformed Churches of Australia
• Russisch-orthodoxe Kerk in het Buitenland
• Nederduits Gereformeerde Kerk (Zuid-Afrika)
• Lijst van Chinese migrantenkerken