Substraat (ecologie)

Het substraat is de ondergrond waarop of waarin organismen, zoals planten, schimmels, of bacteriën (soms ook dieren) en levensgemeenschappen leven. Het substraat is een belangrijk deel van het habitat van een organisme.

Corticole vegetatie op de schors van een boom bij Santa Elena, Costa Rica

Voorbeelden van substraten: rotsen, bodem, of andere organismen als planten, korstmossen.

Indeling
terminologie in verband met het substraat
    • marien, gebonden aan de zee en aan zeewater
    • aquatisch, in of op het (zoete) water, zoals waterplanten
    • terrestrisch in bredere zin, met onder andere:
      • epigeïsch, terricool (terrestrisch in engere zin),
         op de grond (bijvoorbeeld terrestrische planten)
        • metallofytisch, op gesteente of
           op grond met hoge concentratie aan metalen
        • calcicool, op kalkhoudende bodem groeiend
      • lithofytisch, of lithobiontisch op of in stenig substraat
        • saxicool, epilitisch, epipetrisch,
           op stenig substraat (bijvoorbeeld lithofyten)
        • endolithisch, groeiend in de bovenste laag
           van het gesteente[1]
      • epifytisch, levend op of in planten
        • corticool, epicortisch, op schors van bomen
        • endofloisch of endofloeodisch, in de schors van bomen
           groeiend, meestal tussen de kurklagen groeiend[2]
        • foliicool, op bladeren groeiend
          • epifyl, op de bovenzijde van bladeren groeiend
          • hypofyl, aan de onderzijde van bladeren groeiend
        • lignicool, epixyl, groeiend op dood hout (vermolmd of droog)
           (op schors: → corticool)
        • endoxyl, in dood hout groeiend
        • fungicool, epimycotisch, op paddenstoelen, schimmels
        • epibry, op mossen groeiend
        • lichenicool, epilichenisch, op korstmossen
      • epimetallisch, metallicool, op metaal
      • epizoisch, op dieren levend

In deze context worden vaak verschillende termen voor min of meer hetzelfde begrip naast elkaar gebruikt. De terminologie die gebruikt wordt is historisch gegroeid en niet overal consequent.

Enerzijds zijn er woordparen waarvan bij het ene woord de afleiding uit het Grieks stamt en bij het ander uit het Latijn (bijv. epilithisch resp. saxicool). Het is vrij willekeurig welk woord de voorkeur krijgt, hoewel er vakgebied binnen de biologie verschillen kunnen bestaan.

Anderzijds worden zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden door elkaar gebruikt (bijv. epifyt resp. epifytisch).

Een indeling naar substraat is vooral van belang voor planten en sessiele invertebraten omdat deze niet beweeglijk zijn, maar ook voor beweeglijke organismen is een dergelijke indeling van belang, omdat het veel zegt over de milieufactoren. Organismen worden in verschillende typen onderscheiden naar het substraat waar ze voorkomen.

Zie ook
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.