Majolica
Majolica (ook wel Maiolica) is de naam voor een grof en bros soort keramiek bestaande uit gebrande klei met een bont gekleurde beschildering van glazuur. De naam majolica is een verbastering van het Spaanse Mallorca, een eiland in de Middellandse Zee en in de Middeleeuwen het centrum voor de productie van dat type aardewerk. De techniek is afkomstig uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Toen aan het einde van de vijftiende eeuw de Moren uit Spanje werden verdreven, verhuisde een deel van de aardewerkproductie naar Faenza in Italië. In Italië wordt faience nog steeds majolica genoemd.
Maiolica en majolica
In het Nederlands wordt de term maiolica gebruikt voor Spaans en Italiaans tinglazuuraardewerk.[1] Voor tinglazuuraardewerk dat in de Nederlanden is gemaakt wordt de term majolica gebruikt.
Bij majolica is de scherf meestal rood vanwege het ijzergehalte van de klei. Dat is te zien bij beschadiging aan de rand. Majolica kan ook vervaardigd worden van witte klei, in dat geval is de scherf gebroken wit tot witgrijs. Soms wordt eerst 'engobe', een dunne kleilaag, aangebracht op de keramiek die als ondergrond dient voor de schildering. Het eindproduct wordt bedekt met tinglazuur, enkel aan de bovenkant. Het tamelijk giftige loodglazuur wordt gebruikt aan de onderkant. Bij het bakken van majolica wordt gebruikgemaakt van vuurvaste driehoekige standers, de zogenaamde proenen. De proenen worden afgebroken en de resten zo veel mogelijk weggevijld. Door het gebruik van proenen is bij majolica vaak een beschadiging aan de bovenkant van het voorwerp te zien. In Delft werd aanvankelijk majolica geproduceerd, maar de plateelbakkers aan het begin van de zeventiende eeuw gingen over tot het maken van een specifiek soort faience, het bekende Delfts blauw. In Harlingen wordt nog wel dagelijks aan de hand van majolicatechniek aardewerk gemaakt.
Historische bron
De vroegste in Europa bekende verhandeling over majolica werd geschreven tussen 1556 en 1559 door de Italiaanse pottenbakker Cipriano Piccolpasso uit Casteldurante (nu: Urbania) onder de naam Li tre libri dell'arte del vasaio. Deze verhandeling is in 1978 in het Engels vertaald als Cipriano Piccolpasso's Three Books of the Potter's Art.
