Maagd op de rotsen
De Maagd op de Rotsen of Madonna in de Grot is een schilderij van de Italiaanse renaissancekunstenaar Leonardo Da Vinci. Het schilderij toont Maria die in een grot zit met Jezus, Johannes en de aartsengel Uriël. Van het stuk bestaan twee en mogelijk drie versies. De oudste versie is vervaardigd tussen 1483 en 1486 in Milaan en hangt in het Louvre, de jongste versie ontstond tussen 1491 en 1508 en is te bezichtigen in de Londense National Gallery.
.jpg)
.jpg)
In 2002 ontdekte Carlo Pedretti, een gereputeerde kenner van het werk van de kunstenaar, een derde versie in een Zwitserse verzameling, samen met een portret van Maria Magdalena, dat Leonardo's leerling Giampetrino in 1515 schilderde, wellicht in samenwerking. Deze derde Maagd op de Rotsen zou zijn geschilderd tussen 1495 en 1497. De nieuw ontdekte werken werden in 2005 aan het publiek gepresenteerd in het museum van Mole Vanvitelliana in de Italiaanse stad Ancona, maar de toeschrijvingen van Pedretti zijn niet direct overgenomen door andere kunsthistorici.[1]
Het exemplaar van de National Gallery werd tijdens een restauratie rond 1950 voorzien van een snel verkleurende vernislaag. Hierdoor waren vele details aan het oog onttrokken. Een achttien maanden durende schoonmaakbeurt in 2009-2010 bracht aan het licht dat enkele details zoals handen en voeten minder zorgvuldig zijn uitgewerkt dan meer prominente elementen zoals gezichten en de bloemen op de voorgrond. In tegenstelling tot eerdere aannames schilderde Da Vinci het stuk vermoedelijk zonder assistentie van leerlingen in zijn werkplaats.[2] De meest opvallende verschillen met de Franse versie zijn het soberder kleurenpalet en de houding van de engel, die in Parijs oogcontact maakt met de kijker en naar Johannes wijst, maar in Londen niet.
De Franse en Engelse schilderijen zijn samengebracht op een tentoonstelling van Leonardo Da Vinci in 2011-2012 in de National Gallery in Londen. Ze hangen tegenover elkaar in een zaal met donkere muren en gedempt licht. Aan de zijmuren hangen schetsen en andere tekeningen die waarschijnlijk als voorstudie hebben gediend. Het is voor het eerst dat deze schilderijen in dezelfde ruimte te zien zijn, zelfs Leonardo zelf heeft ze nooit samen gezien.
| Bronnen, noten en/of referenties |
| Werken van Leonardo da Vinci (selectie) |  | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Christus' doop (1472-1475) · De Annunciatie (1475-1480) · Madonna Benois (1478-1480) · Madonna met de anjer (1478-80) · St. Jerome in de wildernis (ca. 1480) · Aanbidding door de Wijzen (1481) · Maagd op de rotsen (1483-86) · De dame met de hermelijn (1488-90) · Het laatste avondmaal (1498) · Maagd en kind met St. Anne en Johannes de Doper (ca. 1499-1500) · Mona Lisa (1503-1507) · Maria met kind en Sint-Anna (ca. 1510) · Johannes de Doper (ca. 1514)
| |||||||||