Lijst van hoofdingenieurs-directeuren van Rijkswaterstaat

Op 1 juli 1903 werd een reorganisatie doorgevoerd waarin de districten directies werden. Ook werd een aantal rangsbenamingen doorgevoerd:

1. Hoofdingenieur werd hoofdingenieur-directeur (HID),
2. Inspecteur werd inspecteur-generaal (IG) en
3. Hoofdinspecteur werd hoofdinspecteur-generaal (HIG).

Minister Lely - zelf ingenieur - vond dat de minister wel rechtstreeks met de hoofdingenieurs-directeuren kon communiceren en vond de functie hoofdinspecteur-generaal overbodig. Toen de zittende HIG in mei 1914 met pensioen ging werd de functie opgeheven en was er dus (weer) geen centrale leiding van Rijkswaterstaat.

In 1917 werd naast het begrip directie het district weer ingevoerd, een maatregel, die het mogelijk maakte het hoofd van een eenheid lager te salariëren dan op het niveau van hoofdingenieur-directeur. Het zou (in 1918) alleen toegepast worden voor Groningen en later voor de specialistische eenheden, die vanaf 1923 ontstonden. In mei 1918 verviel de nummering van de directies.

De wijzigingen op het schema van 1914 betroffen:

Naast bovenstaande wijzigingen was op 1 mei 1919 de Dienst der Zuiderzeewerken opgericht, een organisatie buiten Rijkswaterstaat met een eigen directeur-generaal. Deze is wel in de overzichten opgenomen met de volgende kleurcode:

De discussie over wel of niet eenhoofdig leiderschap van Rijkswaterstaat bleef doorgaan. De organisatie wilde het, minister Lely was van mening veranderd en wilde het inmiddels ook, maar de Tweede Kamer was bang dat een dergelijke figuur te veel macht kreeg. Het compromis werd de aanstelling van een derde inspecteur-generaal (in algemene dienst), die als primus inter paris moest opereren.

Tot 1930 werden er ten opzichte van dit organisatieschema alleen nog enkele specialistische districten opgericht, waarvan er één in 1929 in een directie werd omgezet. Alleen eenheden waar een hoofdingenieur-directeur aan het hoofd stond zijn met een achtergrondkleur weergegeven. Alleen HID-en zijn in de jaaroverzichten vermeld.

Op 1 april 1930 kreeg Rijkswaterstaat weer een centrale leiding in de persoon van Johan Ringers, die de nieuw gecreëerde functie directeur-generaal kreeg. De inspecties werden opgeheven en ter ondersteuning van de directeur-generaal werd een centrale directie gevormd – de Directie van de Waterstaat – waar enkele hoofdingenieurs-directeuren werkzaam waren. Ringers bedong bij zijn aanstelling dat de Dienst der Zuiderzeewerken onder zijn bevelen kwam te vallen (dit werd pas formeel in 1935 geregeld).

Wijzigingen ten opzichte van dit organisatieschema worden gevormd door de opheffing van een aantal districten, en de vorming van enkele nieuwe districten en directies:

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog zag de organisatie er als volgt uit:

Tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog zijn nog een aantal wijzigingen opgetreden, bestaande uit de instelling van nieuwe diensten en (na de oorlog) de overkomst van diensten van andere departementen (het Technisch Bureau der Domeinen, belast met de uitvoering van landaanwinningswerken in Zeeland en langs de waddenkust, van het Ministerie van Financiën en het Rijksinstituut voor Zuivering van Afvalwater (RIZA) van het Ministerie van Sociale Zaken). Bijzondere vermelding verdienen ook de Dienst Bijzonder Beheer, die tijdens de oorlog de taak van de Genie voor militaire objecten overnam en de Dienst Droogmaking Walcheren, die nooit formeel is ingesteld en opgeheven maar wel het herstel van de door oorlogshandelingen vernielde dijken van Walcheren herstelde en waarover "Het Verjaagde Water" van A. den Doolaard verhaalt.

Verder werd in 1948 de Dienst Straatklinkercontrole afgesplitst van het Rijkswegenbouwlaboratorium. Ook in 1948 verdween het begrip district uit de organisatie. Er werd alleen nog gesproken van directies of diensten. Pas in 2005 zou het begrip district terugkeren als nieuwe naam voor de dienstkring.

In onderstaand schema zijn de verschillende mutaties aangegeven voor alle HID-en, waarbij de managers in volgorde van geboortejaar staan. De organisatie-eenheid, waarin ze in het betreffende jaar leiding aan gaven is weergegeven met een lettercode en een kleurcode, zoals aangegeven in bovenstaande tekst. De kleurcode blijft in de opvolgende schema's gelijk voor een bepaald geografisch gebied of specialisme. Als er in het schema geen kleur als achtergrond heeft is betrokkene op dat moment geen HID (tenzij betrokkenen deel uitmaken van een hogere managementlaag (Inspectie IG1, IG2 of IGa)).

De afdelingshoofden van de Directie van de Waterstaat (DW) met de rang van HID zijn met een eenletterige code (A, W, N) zonder kleur weergegeven.

In december 1948 kwam een nieuw Organiek Besluit Rijkswaterstaat tot stand. Hierin werd de organisatie per 1 februari 1949 vastgelegd:

Vrij kort na dit besluit werden nog een aantal wijzigingen gerealiseerd: in het diepste geheim ontstond de Dienst Speciale Werken met de opdracht voor de Navo een IJssellinie te bouwen.

De stormramp 1953 leidde eerst tot een Dienst Dijkherstel Zeeland en later tot de Deltadienst. Onder het hoofd van de Deltadienst functioneerden directies met een hoofdingenieur-directeur aan het hoofd: de dienst Deltawerken-Zuid, de dienst Deltawerken-Noord en directie Benedenrivieren. De dienst Deltawerken Zuid viel grotendeels samen met de directie Landaanwinning, zoals het Technisch Bureau der Domeinen was gaan heten, toen het binnen de Rijkswaterstaatsorganisatie werd gebracht.

Het toenemend belang van de waterhuishouding leidde tot een naamsverandering van de Algemene Dienst: het begrip waterhuishouding werd eraan toegevoegd.

Verder kreeg elke provincie weer een eigen regionale directie.

Begin 1957 zag de organisatie er als volgt uit:

In de periode tot 1971 vonden nog de volgende wijzigingen plaats: een splitsing van de Directie Algemene Dienst en Waterhuishouding, waardoor de Meetkundige Dienst zelfstandig werd, een directie Waterhuishouding en Waterbeweging ontstond en de oude Algemene Dienst weer verscheen. Ook werd de directie Landaanwinning omgezet in een Dienst Lauwerszeewerken en werd Deltawerken Noord omgezet in Directie Afsluitingswerken.

In 1968 werd de Directie van de Waterstaat een Hoofddirectie van de Waterstaat, drie afdelingshoofden, die tot dan toe hoofdingenieur-directeur waren werden hoofddirecteur (in de schema's aangegeven met een *: A*, N* en W*).

In onderstaand schema zijn de verschillende mutaties aangegeven voor alle HID-en, waarbij de managers in volgorde van geboortejaar staan. De organisatie-eenheid, waarin ze in het betreffende jaar leiding aan gaven is weergegeven met een lettercode en een kleurcode, zoals aangegeven in bovenstaande tekst. De kleurcode blijft in de opvolgende schema's gelijk voor een bepaald geografisch gebied of specialisme. Als er in het schema geen kleur als achtergrond heeft is betrokkene op dat moment geen HID (tenzij betrokkenen deel uitmaken van een hogere managementlaag (DW of HW)).

De afdelingshoofden van de Directie van de Waterstaat (DW) met de rang van HID zijn met een eenletterige code (A, W, N) zonder kleur weergegeven, indien zij de rang van hoofddirecteur hadden is dit met een * aangegeven (A*, W*, N*).