Leefbaar Nederland (1999-2007)

Tijdens de jaren 1980 kwam er langzamerhand een samenhangende beweging van nieuwe partijen in Nederland op, die onafhankelijk waren van landelijke partijen, de partijlijn van die partijen en landelijke belangen. Het ging om regionale, provinciale en plaatselijke politieke partijen waarbij de naamgeving -belangen vaak voorkwam. Na het fenomenale succes van Onafhankelijk Rijswijk in 1989 werd er een congres belegd voor deze politieke beweging. Veel leverde dat nog niet op, totdat de Stadspartij Rotterdam en Leefbaar Utrecht in 1998 contact met elkaar zochten en later Jan Nagel (ex-PvdA) en Willem van Kooten (ex-dj van onder andere Radio Veronica, Radio Noordzee en Hilversum 3) zich ermee gingen bemoeien. Met name de als rigide benoemde 'bedilzucht van Paars' op het gebied van cultuur en ruimtelijke ordening beschouwde men als een aantasting van de leefbaarheid in Nederland. Uit deze onvrede ontstond een veelheid aan met name lokale "'Leefbaar'-partijen".

Pim Fortuyn

Bij de verkiezingen van het lijsttrekkerschap door het congres, eindigde David Pinto op de tweede plaats, na Pim Fortuyn.[1] De eerste lijsttrekker van LN (per november 2001) leek socioloog, ex-hoogleraar, schrijver en publicist, ex-VVD-lid en ex-PvdA-lid Pim Fortuyn te gaan worden, een keuze die de partij veel extra zetels opleverde in de opiniepeilingen. Op 10 februari 2002 werd hij echter ontslagen vanwege bepaalde uitspraken in een interview met de Volkskrant, waarbij hij aangaf dat eventueel artikel 1 van de Grondwet (het antidiscriminatiebeginsel)[2] maar moest worden afgeschaft, als dat hem verhinderde de islamitische cultuur achterlijk te noemen, of omgekeerd een moslim hem als homoseksueel als 'minder dan een varken' te kenschetsen.[3] Fortuyn richtte vervolgens een eigen partij op, de Lijst Pim Fortuyn, die bij de verkiezingen van 15 mei 2002 – 9 dagen na de moord op Pim Fortuyn – groot succes boekte.

Op 10 maart 2002 werd de Amsterdamse officier van justitie Fred Teeven gekozen tot nieuwe lijsttrekker. Voorzitter van de partij was destijds Jan Nagel. De partij behaalde bij de verkiezingen van 15 mei twee zetels die ingenomen werden door Teeven en Dick Jense. Een derde zetel - die zou worden ingenomen door voormalig CDA-minister Tjerk Westerterp - haalde de partij net niet.

Tijdens de aanloop naar de verkiezingen van 2003 leek aanvankelijk Teeven opnieuw lijsttrekker te worden, maar het bestuur vond hem niet aansprekend genoeg, en schoof Emile Ratelband voor die post naar voren. Dit stuitte op fors verzet van Teeven, alsook van een groot aantal partijleden. Verschillende facties binnen de partij trokken stelling tegen elkaar. Zo werkte de kamerfractie rond Fred Teeven samen met de Regio Bestuurders en de Jongerenafdeling tegen het bestuur en de Vrije Indische Partij.[4] Tijdens de algemene ledenvergadering waarin de lijsttrekker uiteindelijk moest worden vastgesteld, diende Teeven een motie van wantrouwen in tegen het bestuur. Toen deze motie onvoldoende werd gesteund, trok Teeven zich terug. In de daaropvolgende tumultueuze lijsttrekkersverkiezing won Haitske van de Linde van Ratelband. Met hulp van de Jongerenafdeling die actief voor haar lobbyde wist ze nipt meer stemmen te trekken dan Ratelband. Ratelband nam daarop, met nog minder succes, met een eigen lijst deel aan de verkiezingen.

Op 22 januari 2003 gingen de twee in 2002 gewonnen zetels weer verloren.

Onder de naam Leefbaar Europa nam de partij in 2004 deel aan de Europese Verkiezingen, maar behaalde geen zetels.

Fons Zinken werd in 2004 interim-voorzitter.

Op 27 juli 2006 werd bekend dat de partij niet zou deelnemen aan de Tweede Kamerverkiezingen 2006 en vermoedelijk zou ophouden te bestaan. De oorzaak daarvan waren verschillende uitstaande schulden en claims, die Leefbaar Nederland niet meer kon betalen. Zo zou het ministerie van Binnenlandse Zaken 107.000 euro aan verleende partijsubsidie voor een op te richten scholingsinstituut en een wetenschappelijke stichting terug willen. Op 10 september 2007 maakte voorzitter Zinken de definitieve ontbinding van de partij definitief bekend; de juridische strijd om de subsidie werd door de staat gewonnen.[5]