Lange Mars (raket)

De Lange Mars (Chinees: 長征, Hanyu pinyin: Chángzhēng) is een reeks van Chinese draagraketten die sinds halverwege de jaren zestig worden ontwikkeld. De eerste Lange Mars-raket werd gelanceerd in april 1970.

Lange Mars LM-2F

Geschiedenis

Rond 1965 begon de China Academy of Launch vehicle Technology (CALT) aan de ontwikkeling van een draagraket, toegespitst op het op militaire en commerciële basis lanceren van kunstmanen. Voor de ontwikkeling werd gebruikgemaakt van kennis die is opgedaan met de Dongfeng-raket. Op 24 april 1970 werd met de eerste Lange Mars (LM-1, tevens bekend als CZ-1) met succes een kleine satelliet in een lage baan (Low Earth Orbit: LEO) om de aarde gebracht. Enige tijd later werd de LM-1 gemodificeerd tot de LM-1D waarmee een grotere last (tot 1000 kg) in een lage baan kon worden gebracht.

In datzelfde jaar werd begonnen met de ontwikkeling van de LM-2. Dit type bestaat uit twee trappen en kon tot maximaal 2800 kg in een LEO brengen. De eerste lancering van de LM-2 op 5 november 1974 liep uit op een fiasco. Enkele weken later werd de aangepaste LM-2C met succes gelanceerd en de vier daaropvolgende lanceringen verliepen ook zonder problemen. In totaal werden er 17 LM-2C's gelanceerd, waarvan de laatste op 25 juli 2004. Daarna werd de LM-2C uit gebruik genomen.

De LM-3 was de eerste uit drie trappen bestaande Lange Mars. In tegenstelling tot de eerste twee trappen die op hypergolische brandstoffen werken, werd voor de motor van de derde trap vloeibare waterstof gebruikt en vloeibare zuurstof als oxidator. Tussen 1984 en 1997 werden er met de LM-3 twaalf vluchten uitgevoerd.

De in Shanghai ontwikkelde LM-4 is grotendeels identiek aan de LM-3, echter kunnen met deze variant zwaardere lasten (tot 4680 kg) in hogere banen worden gelanceerd. De eerste vlucht met een LM-4 vond plaats op 6 september 1988 waarbij China's eerste experimentele meteorologische satelliet werd gelanceerd.

De LM-2D, LM-2E en LM-2F zijn op LM-2E gebaseerde raketten die alle drie in 2004 nog in gebruik zijn. Uit de LM-3 zijn de LM-3A, LM-3B en LM-3C voortgekomen. Van de LM-4 zijn er een A- en B-variant, welke beide in 2004 in gebruik zijn.

Lange Mars 6
Een schaalmodel van een Lange Mars 6

De Lange Mars 6 is een lichte draagraket die in 2015 debuteerde. De eerste en tweede trap werken op RP1. De derde trap is hypergolisch. De 29 meter hoge raket kan een nuttige lading tot 1080 kg in een baan om de aarde op 700 km boven het aardoppervlak brengen.

Lange Mars 7
Een schaalmodel van een Lange Mars 7

De Lange Mars 7 is een zware Medium-klasse draagraket die in juni 2016 debuteerde. De vier side-boosters, de eerste en de tweede trap werken op RP-1 (raketkerosine). In april 2020 werd de LM-7A voor het eerst gelanceerd (die lancering mislukte overigens). De LM-7A bevat een toegevoegde derde trap die op waterstof werkt. Die bovenste rakettrap is vrijwel identiek aan die van de LM-3B. De LM-7 wordt gelanceerd vanaf Lanceerbasis Wenchang op Hainan.

Lange Mars 5: Heavy Lift capaciteit
Een Lange Mars 5 staat enkele dagen voor de mislukte vlucht Y2 op het lanceerplatform.

De LM-5 is de eerste Chinese raket in de heavyliftklasse en is in staat om vrachten tot 25.000 kg in een lage baan om de aarde te brengen. De vier side-boosters werken op RP-1 (raketkerosine) en de eerste-, tweede- en optionele derde-trap branden op cryogene waterstof. Op 3 november 2016 maakte een LM-5 met zijn eerste proefvlucht. De vracht werd echter in een iets lager dan geplande baan gebracht. De satelliet kon echter op eigen kracht de juiste baan bereiken en de missie werd als succes bestempeld. De op 2 juli 2017 gelanceerde tweede LM-5 (vlucht Y2) lukte het echter niet zijn vracht in de ruimte af te zetten en keerde met zijn vracht terug in de dampkring.[1] Tijdens de live webcast was te zien dat de eerste trap zo'n 100 seconden later dan gepland werd afgekoppeld en de tweede trap vervolgens niet functioneerde volgens planning[2][3]. Twee weken daarvoor was ook al een vlucht van een LM-3B mislukt. Op 27 december 2019 werd de LM-5 na implementatie van ontwerpmodificaties weer gelanceerd. Lanceringen van de LM-5 vinden plaats op Lanceerbasis Wenchang op Hainan.

LM-5B

Een nieuwe variant van de LM-5, de LM-5B, zal in mei 2020 debuteren. Deze heeft een andere, krachtiger tweede trap die is geoptimaliseerd voor lanceringen van zware vrachten naar een lage baan om de aarde. Op zijn eerste vlucht zal deze een nieuw Chinees ruimteschip onbemand lanceren voor een test die is te vergelijken met Exploration Flight Test 1 van NASA’s Orioncapsule.

Langemars 9

Inmiddels heeft China het vizier gericht op de ontwikkeling van een super heavy lift-raket: de Lange Mars 9. Deze moet in staat zijn om vrachten tot 140 ton in de ruimte te brengen, vrachten tot 50 ton in een baan naar de Maan en 44 ton naar Mars. Die capaciteiten komen grofweg overeen met die van NASA’s historische Saturnus V en toekomstige SLS Block II. Het ontwerp voor de LM-9 toont veel overeenkomsten met andere Lange Mars raketten zoals het gebruiken van vier side-boosters. De diameter van de centrale rakettrap is 10 meter en de lengte is 90 meter. China zegt in 2018 te beginnen met testen en naar een eerste lancering in 2028 toe te werken.

Lanceerinrichtingen

Voor de Lange Mars-raketten zijn vier lanceerbasissen geschikt. Het Xichang Satellite Launch Center ligt in het zuiden van China in de provincie Sichuan. Taiyuan Satellite Launch Center ligt in de provincie Shanxi in het Noorden. De oudste lanceerinrichting is Jiuquan Satellite Launch Center en ligt in de noordwestelijke provincie Gansu. Als laatste werden op het eiland Hainan dat ten zuiden van China ligt Lanceerbasis Wenchang gebouwd voor de LM-5 en LM-7. Deze lanceerbasis werd in 2014 in gebruik genomen. Dit was echter omstreden aangezien Hainan een sterk op toerisme gerichte economie heeft en lokale bewoners bang waren dat de inkomsten daarvan terug zullen lopen met de komst van een lanceerinrichting.

Missies

De eerste satelliet die met een Lange Mars is gelanceerd is de Dong Fang Hong 1 (DFH-1) in 1970. Tot 1997 zijn er in totaal 13 DFH's in LEO of GTO (geostationaire baan) gebracht. Naast een groot aantal militaire satellieten zijn er onder andere IntelSat-, ChinaStar- en Iridium-satellieten gelanceerd. Vanaf 1999 worden er met de LM-2F onbemande Shenzhou-ruimtevaartuigen gelanceerd vanaf Jiuquan Satellite Launch Center. De eerste bemande Shenzhou 5-capsule werd op 15 oktober 2003 in een baan rond de aarde gebracht met een LM-2F.

Shenzhouprogramma

Onbemand: Shenzhou 1 · Shenzhou 2 · Shenzhou 3 · Shenzhou 4 · Shenzhou 8
Bemand: Shenzhou 5 · Shenzhou 6 · Shenzhou 7 · Shenzhou 9 · Shenzhou 10 · Shenzhou 11
Gerelateerd: Tiangong 1 · Tiangong 2 · Lange Mars (raket) · Lanceerbasis Jiuquan

Zie de categorie Long March (rocket family) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.