Landingsgestel

Bij de staartwielconfiguratie heeft het vliegtuig twee wielen onder de vleugel, en een enkel wiel achter. Het staartwiel is bestuurbaar (met de roerpedalen of vrijdraaiend). Het nadeel hiervan is dat het toestel op de grond met de neus omhoog staat, hierdoor heeft de piloot geen goed uitzicht naar voren, en moet hij bij het taxiën van links naar rechts sturen om iets te kunnen zien voor het vliegtuig.

Het driepuntsonderstel (tricycle undercarriage) heeft twee wielen onder de vleugel, en één wiel onder de neus. Bij dit type landingsgestel is het opstijgen en landen gemakkelijker dan bij het staartwielconfiguratie, en daarom wordt deze configuratie het meest toegepast. Een nadeel van dit type is dat het mogelijk is dat het vliegtuig bij de start of de landing met de staart de grond raakt, in het Engels tailstrike genoemd. Soms wordt een klein staartwiel of een schaats toegevoegd om dit te voorkomen (de Concorde was met een intrekbaar staartwiel uitgerust). Een ander nadeel is de kans op neuswielshimmy.

Een zweefvliegtuig heeft meestal één enkel wiel, midden onder de romp. Oudere zweefvliegtuigen hebben geen wiel maar een schaats. Een zweefvliegtuig kan daarom niet horizontaal op de grond staan en moet dan ook tijdens de eerste meters van de start door een "tiploper" horizontaal worden gehouden.

Naarmate vliegtuigen groter worden zijn meer wielen nodig, en worden wielstellen toegepast. Het principe blijft echter gelijk, een dergelijk onderstel geldt ook als een driepuntsonderstel. In verband met het hoge startgewicht heeft de Airbus A340-500 een extra vierwielig landingsgestel midden onder de romp. De Boeing 747 heeft vijf wielstellen, met in totaal 18 wielen: één wielstel (met 2 wielen) onder de neus, twee wielstellen onder de romp met elk 4 wielen, en per vleugel één wielstel met elk vier wielen. De wielstellen onder de romp kunnen meesturen, op dezelfde manier als vierwielbesturing bij een auto. De Antonov 225 heeft het grootste gestel: die heeft in totaal 32 wielen.

Sommige militaire vliegtuigen gebruiken de wielen alleen om te starten en werpen ze vervolgens af. Zo hebben ze wel de lage luchtweerstand van een gestroomlijnde romp, maar zonder de complexiteit, het gewicht, en de benodigde ruimte voor een intrekbaar landingsgestel. In dit geval wordt geland op een soort schaatsen. Voorbeelden hiervan zijn de Messerschmitt Me 163 en de Messerschmitt Me 321.

B-52 tijdens de landing met het ongebruikelijke landingsgestel en remparachute

Voorbeelden van minder gebruikelijke wielopstellingen zijn de Hawker Harrier en de B-52 Stratofortress. De Harrier heeft twee hoofdwielen onder de romp die achter elkaar staan, plus onder elke vleugel een kleiner wiel. Bij de eerste generatie Harriers zaten die wielen onder het uiteinde van de vleugel, maar later werden ze meer naar binnen verplaatst. De B-52 gebruikt een vergelijkbaar systeem, maar dan met acht wielen achter elkaar onder de romp. Bij de B-52 zijn deze wielen alle acht bestuurbaar, wat het mogelijk maakt om ze precies parallel aan de hartlijn van de landingsbaan te draaien, onafhankelijk van de feitelijke positie van het toestel. Dit maakt het landen met dwarswind gemakkelijker; de techniek wordt krablanding genoemd.

Watervliegtuig met drijvers als landingsgestel

Een watervliegtuig heeft als landingsgestel twee "drijvers" waar het toestel op kan landen in het water. Aan de achterzijde van de drijver is een klein roer aangebracht om het vliegtuig te kunnen besturen in het water. Sommige watervliegtuigen zijn voorzien van drijvers met inklapbaar landingsgestel, zo'n toestel is daarmee geschikt om zowel op land als in het water te landen.

Zie de categorie Undercarriages van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.