Kyrie (mis)

Het Kyrie (uitspraak Kie-rie-uh of Kie-rie-ee, Grieks: ἐλέησόν με κύριε "heb medelijden met mij, Heer")[1][2] is een (veelal gezongen) gebed in christelijke Kerkdiensten. In Nederland wordt het vooral in de rooms-katholieke mis en nauwelijks in protestantse diensten gebeden - in tegenstelling tot in het buitenland, waar het Kyrie door protestanten wel meestal een vast gebed is. Het wordt eerst gezongen door de priester of het koor en vervolgens beantwoord door de gelovigen. Veelal wordt het gebruikt in een gebed:

Kyrie Vertaling
Kyrie eleison"Heer, ontferm u (over ons)
Christe eleisonChristus, ontferm u
Kyrie eleison.Heer, ontferm u."
Beluister (info)

Betekenis en gebruik

Kyrie is de vocativus of aangesproken vorm van het Griekse woord κύριος (kurios, "Heer"). Kyrie eleison betekent Heer, heb medelijden, vaak vertaald als Heer, ontferm U over mij. Het maakt deel uit van het ordinarium van de mis. De bekende gecomponeerde missen van Mozart, Bach en Camille Saint-Saëns en alle andere missen, bevatten een Kyrie. Het Kyrie bestaat standaard (al wijken sommige componisten hiervan af) uit driemaal drie aanroepingen, respectievelijk: Kyrie eleison (3x), Christe eleison (3x), Kyrie eleison (3x).

De oude Gregoriaanse melodie was bedoeld om afwisselend tussen koor en volk te zingen. Door de ingewikkeldheid van de muziek is dit een tijdlang op de achtergrond gebleven, totdat het met de invoering van het Kyriale Vaticanum (een der liturgische boeken van de Rooms-Katholieke Kerk, waarin de melodieën van de vaste delen van de mis - Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus, Agnus Dei - met nog enkele gezangen zijn opgenomen) van 1904 weer in gebruik is gekomen, in Nederland door de liturgische beweging van rond 1905, in Duitsland na het Eucharistische Congres van 1960.

Nadat op het Tweede Vaticaans Concilie in het document Sacrosanctum Concilium: Constitutie over de heilige Liturgie (4 december 1963) was besloten toestemming te geven de Mis naast het Latijn (en het Grieks) ook in de volkstaal te vieren, zijn er voor de Nederlandse en Belgische kerkprovincie veel moderne gezangen gecomponeerd, waarin een Celebrant of een voorzanger in samenzang met een koor of de gelovige gemeenschap het Heer ontferm U zingen. Ook verschenen veel schuldbelijdenissen waarin de woorden Heer ontferm U (over ons) voorkomen.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.