Kruiskerk (Bergum)

De kerk werd in de 13e eeuw gesticht. De onderste drie geledingen van de toren zijn van tufsteen. In de 13e eeuw werd de toren verhoogd en werd de kerk driebeukig met smalle spitsboogvensters. In de 14e eeuw werd de romanogotische kerk door uitbreidingen een kruiskerk. De dwarspanden zijn groter dan een van de traveeën. Het middenschip heeft een koepelgewelven. Op het plafond zijn muurschilderingen. Het orgel uit 1788 is gemaakt door Lambertus van Dam. In de toren van de kerk hangt een klok welke in 1662 is gegoten door Jurrien Balthasar. Op de klok komt o.a. voor het wapen van Aernt van Hillama, lid van een voorname familie, welke destijds het slot Hillama bewoonde.

In 1952-'57 werd naar plannen van A. Baart de zijbeuken die begin 17e eeuw waren afgebroken herbouwd. De kerk was oorspronkelijk gewijd aan Martinus. De kerk is een rijksmonument.

In de 14e eeuw werd het "Bergklooster" (of Barraconvent) gesticht door de Reguliere Kanunniken en gewijd aan "Sinte Nicolaas" aan de Kloosterlaan. Het was een klooster met rijke bezittingen en werd bewoond door talrijke monniken, die zich niet alleen bij geestelijk werk hielden, maar ook veel handwerk deden. Verschillende belangrijke overeenkomsten werden hier gesloten. In 1580 ging het in eigendom over aan de provincie en deze maakte bekend dat ieder het klooster mocht afbreken. Later bij resolutie van 6 november 1581 werd o.m. besloten dit klooster af te branden, "opdat de vijanden (Spanjaarden) daarvan geen roofnesten make".

• 
  Kerk in de sneeuw
• 
  Kerk

• Lijst van rijksmonumenten in Bergum
• Kerken in Friesland

Zie de categorie Kruiskerk (Burgum) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.