Kasteel d'Oultremont

Het kasteel werd omstreeks 1230 gebouwd en kreeg de naam Kasteel Steenenburgh. Het bezit van Drunen en Waalwijk werd in 1231 door Dirk van Altena afgestaan aan de hertog van Brabant. In 1387 werd het door hertogin Johanna van Brabant verpand aan Paul van Haastrecht, samen met Tilburg, Goirle en Drunen, met uitzondering van de Hof van Giersbergen die toebehoorde aan de Abdij Ter Kameren.

Na Paul werden achtereenvolgens zijn zoon Willem van Haastrecht en diens zoon, die opnieuw Paul van Haestrecht heette, heer van Drunen, Tilburg en Goirle. Deze werd opgevolgd door zijn zoon Goyaart van Haastrecht, die ook heer was van Gansoyen bij Drongelen. Hij was schout van Breda en stierf in 1597. Na hem kwam Dirk van Haestrecht en vervolgens Karel van Haestrecht.

Karels dochter, Isabella van Haastrecht, trouwde in 1694 met Johan van Wassenaar, die heer van Warmond was. Een van hun dochters was Jacoba van Wassenaar, die in 1682 trouwde met Floris van Schagen van Beieren, die graaf was van Warfusé. Dezen bezaten ook de heerlijkheden Schagen, Schagerkogge, Burghorn en Wognum.

Dochter Maria Isabella van Beieren-Schagen, die gravin was van Warfusé, trouwde in 1707 met Jean François Paul Emile d'Oultremont. Deze was graaf van Oultremont, baron van Han-sur-Lesse, en heer van Lamine en Chevetogne. Zo kreeg de Steenenburgh zijn Franse naam. De graven van Oultremont, die meestal in Brussel verbleven, hadden een rentmeester op den graaflycken en adelycke huyse alhier. Vaak was dit de hofkapelaan. Het kasteel bleef eigendom van deze familie, ook na de afschaffing van het ancien régime.

In 1989 werd het kasteel onderdeel van Het Land van Ooit. Het kasteel werd een van de blikvangers van het park. De oorspronkelijke gevel van bakstenen werd geëgaliseerd en roze geverfd. Hierdoor is het kasteel bij omwonenden bekend geworden als "het roze kasteel"

Vroeger onderhielden de graven d'Oultremont op hun kasteel eigen hofkapelaans. Deze moesten voor de graaf en zijn gasten en gevolg de H. Mis lezen in de slotkapel. Als de graaf afwezig was, had zo'n kapelaan natuurlijk niet veel te doen, en daarom, of misschien omdat de graven geen vertrouwder persoon konden vinden, stelden de graven de kapelaan van hun kasteel te Drunen tevens meestal aan tot rentmeester van hun goederen, die rond het kasteel gelegen waren (zie o.a. Pestert).

Tot de bouw van Het Land van Ooit was het kasteel nog eigendom van de graven van d'Oultremont, toen werd het kasteel bewoond door een beheerder. Na het faillissement van het themapark heeft de gemeente Heusden het landgoed gekocht.

De zuidelijke vleugel van het kasteel is het best bewaard gebleven (15e eeuw), en ook de poort, die gewezen poort wordt genoemd, zou nog van het vroegere kasteel afkomstig zijn.

Philips van Leefdael schreef in 1645: Aldaer is gheleegen een huys, toebehoirende de Vrouwe van Drunen voorsc. hebbende ten deele van outs daer ghestaen ende ten deele in een jaer 8 of 9 gheleeden daer van nieuws ghebout, nu op nieuws een formeel slot ende casteel. Ook Isaak Tirion beschreef, in 1751 het gebouw als een schoon kasteel met eene plantaadje den Heere van Drunen toebehorende.

In 1795 is, door de rampen des oorlogs, het kasteel afgebrand. Een deel werd in het begin van de 19e eeuw weer opgebouwd, maar de meest ingrijpende verbouwing vond plaats in 1875, onder architectuur van Hendrik Jacobus van Tulder. Dit omvatte het vaarden en voltooien van eenige oude en nieuwe werken in het bestaande gebouw benevens het aanbrengen van een nieuw vleugelgebouw op reeds gelegde fundamenten. Uit deze tijd stammen de linkervleugel met hangtorentjes en de middenpartij.

Sinds 2009 heet het park Poort van Heusden. De keuze van de naam heeft te maken met de nieuwe aansluiting op de snelweg A59 die wordt aangelegd op de plaats van het voormalige parkeerterrein. Het park wordt als het aan de gemeente ligt verdeeld in een openbaar toegankelijk deel, een vrij toegankelijke attractie en een betaalde toeristische trekpleister. De invulling van de plannen laat de gemeente aan andere partijen over. Een van de voorwaarden is wel dat de roze kleur van het kasteel verdwijnt.[1]

• Anton van Oirschot: Middeleeuwse Kastelen van Noord-Brabant, 1981, uitgeverij Elmar, Rijswijk. ISBN 906120285X.
• Artikel over kasteel d'Oultremont op Brabantserfgoed.nl

Zie de categorie Kasteel d'Oultremont van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.