Karel Heynderickx

Heynderickx volgde de humaniora aan het Klein Seminarie in Sint-Niklaas. Hij was er medeoprichter in 1893 van de Wase Studentenkring. Vanaf 1894 studeerde hij rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven en promoveerde in 1899 tot doctor in de rechten. Hij was hoofdredacteur van Ons Leven, het tijdschrift van het KVHV. Hij werd bekend als de samensteller van het Studentenliederenboek (1898). Hij trouwde weldra en het echtpaar kreeg negen kinderen.

Heynderickx werd geen advocaat, maar werd in 1900 benoemd tot stadssecretaris van Sint-Niklaas. Hij liet onmiddellijk zijn Vlaamsgezindheid kennen, als voorzitter van de Katholieke Gilde en van de Vlaamse Kring. Hij werd ook algemeen secretaris van het Davidsfonds en samen met Emiel Vliebergh realiseerde hij een nieuwe bloei voor deze vereniging.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog sloot hij zich, na enige aarzeling, aan bij het activisme. Samen met Leo Meert en Marten Rudelsheim ondertekende hij het Manifest voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit en toen die een feit was, aanvaardde hij een benoeming als onbezoldigd hoogleraar administratief recht. In december 1917 aanvaardde hij het lidmaatschap van de Raad van Vlaanderen. Ondertussen was hij, naar aanleiding van de bestuurlijke scheiding (maart 1917) tot secretaris-generaal benoemd van het Vlaamse 'ministerie' van Binnenlandse Zaken. Met dezelfde attributies werd hij ook lid van de Commissie van gevolmachtigden.

In november 1918 vluchtte hij naar Nederland, terwijl hij door het Belgisch gerecht bij verstek zwaar werd veroordeeld. In 1922 werd hij in Den Haag handelsvertegenwoordiger voor een Duitse firma van fotomateriaal.

Meer en meer voorstander van Groot-Nederland geworden, werd hij voorzitter van de Haagse afdeling van de Stichting Noord-Nederland-Vlaanderen, opgericht door Karel Waternaux. Hij werd ook voorzitter van de Groot-Nederlandse Actie en lid van het Nationaal Front van Arnold Meijer. Als oud-activist kreeg hij tijdens de Tweede Wereldoorlog een schadevergoeding vanwege de Bormscommissie, wat na de oorlog tot moeilijkheden leidde met het Belgisch gerecht.

De laatste tien jaar van zijn leven bracht Heynderickx door in Doesburg, waar hij zich actief aan het schilderen zette. Hij werd in Sint-Niklaas begraven en liet het grootste deel van zijn archief na aan de Biblotheca Wasiana.

• Het Studentenliederenboek, 1939.
• Het Gulden Doek van Vlaanderen, in: De Nieuwe Gids, 1939.

• M. JOOS, Catalogus van de verzameling Karel Heynderickx in de "Bibliotheca Wasiana" in Sint-Niklaas, 1978.
• Nico VAN CAMPENHOUT, Karel Heynderickx, een biografische schets, 1979.
• Lambert BUNING, Carolus Heynderickx, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, Deel VIII, 1979.
• Nico VAN CAMPENHOUT, Balling in Nederland. Een hoofdstuk uit het leven van Karel Heynderickx (1918-1929)((, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1979.
• Nico VAN CAMPENHOUT, De activistische keuze van Karel Heynderickx, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 1981.
• Lode WILS, Honderd jaar Vlaamse Beweging, 1977-1985.
• P. VAN OYEN, De Vlaamse Beweging te Sint-Niklaas 1900-1914, in: Annalen van de Oudheidkundige Kringen van het Land Van Waas, 1990.
• Daniel VANACKER, Het aktivistisch avontuur, 1991.
• Nico VAN CAMPENHOUT, Karel Heynderickx, in: Nieuwe encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Tielt, 1998.