Kaliumwaterstofftalaat

Kaliumwaterstofftalaat, vaak afgekort tot KHFt, is een witte tot kleurloze kristallijne vaste stof. Het zout kan als het monokaliumzout van ftaalzuur worden beschreven. Het tweede zure waterstofatoom is zwak zuur. Kaliumwaterstofftalaat is makkelijk in zeer zuivere vorm te verkrijgen en te houden. Daarom wordt de stof veel als oertiterstof in de acidimetrie gebruikt.[2] Daarnaast wordt, omdat de pH van een oplossing van kaliumwaterstofftalaat zeer stabiel is, de stof ook gebruikt in de calibratie van pH-meters.

Kaliumwaterstofftalaat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van kaliumwaterstofftalaat
Molecuulmodel van kaliumwaterstofftalaat
Algemeen
Molecuulformule      (uitleg)	C8H5KO4
IUPAC-naam	Kaliumwaterstofftalaat
Andere namen	Waterstofkaliumftalaat ftaalzuur kaliumzout kaliumbiftalaat, Kalium zuur ftalaat, 1,2-benzeendicarbonzuur monokaliumzout, KHFt
Molmassa	204.2212 g/mol
CAS-nummer	877-24-7
PubChem	23676735
Beschrijving	Witte of kleurloze vaste stof
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Waarschuwing[1]
H-zinnen	H315 - H319 - H335
EG-Index-nummer	212-889-4
Fysische eigenschappen
Dichtheid	1.64 g/cm³
Smeltpunt	ontleed ca. 295 °C
Oplosbaarheid in water	[2] 20 °C: 80 g/l
Evenwichtsconstante(n)	3,9 × 10−6
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

In water dissocieert KHFt volledig in K⁺ en waterstofftalaat-ionen(HFt⁻.

Als zwak zuur reageert HFt⁻ reversibel met water waarbij (H₃O⁺) en ftalaationen gevormd worden:

${\displaystyle \mathrm {HFt^{-}+\ H_{2}O\ \longrightarrow \ Ft^{2-}\ +\ H_{3}O^{+}} }$

Het waterstofftalaation is echter ook een zwakke base, die met water kan reageren onder vorming van OH⁻ en ftaalzuur, H₂Ft:

${\displaystyle \mathrm {HFt^{-}+\ H_{2}O\ \longrightarrow \ H_{2}Ft\ +\ OH^{-}} }$

Beide reacties zijn evenwichtsreacties, wat er toe leidt dat de pH van een oplossing van KHFt geschreven kan worden als:

${\displaystyle \mathrm {pH={\frac {pK_{z1}\ +\ pK_{z2}}{2}}\ =\ {\frac {2,89+5,51}{2}}\ =\ 4,20} }$

KHFt wordt als uitgangsstof voor buffers gebruikt, dit in combinatie met HCl of NaOH, afhankelijk van de zijde van pH=4.0 die men wil bereiken met de buffer.