Juk

Een juk is een houten balk, met een bepaalde pasvorm, die op de schouder wordt gedragen om een last te verplaatsen. Aan beide uiteindes zit een haak of een inkeping, waaraan een touw of een ketting met een mand of een emmer kan worden bevestigd. Een juk met twee emmers water is in Nederland het traditionele beeld. Jukken worden in Azië nog steeds gebruikt, bijvoorbeeld op het platteland voor de oogst en in de steden voor ambulante handel.

Een dienstmeid met een juk
Ossen met een juk

Een juk voor dieren wordt gebruikt om twee trekdieren, zoals twee ossen, paarsgewijs voor een voertuig zoals een kar of een wagen te spannen.

Afgeleide betekenissen
  • Het woord juk wordt vaak gebruikt om de last van een overheerser aan te duiden. Bijvoorbeeld: "het juk van de Duitse bezetter" of "het juk van de slavernij". Dit kan ook in gunstige zin: Jezus zegt "Mijn juk is zacht en mijn last is licht."
  • Een juk was ook een oppervlaktemaat, namelijk de grootte van een stuk land dat in één dag kon worden geploegd door een span ossen. Dit kwam neer op ongeveer een halve hectare, of ongeveer 240 tot 300 vierkante roeden (een niet meer gebruikte maat).
  • Een juk is ook de benaming voor een klapbrug met contragewichten bestaande uit twee stenen of flinten. Juk verwijst hier naar balans, evenwicht.
  • Jukken werden vaak gemaakt van haagbeukenhout, omdat dit sterk, hard en taai is en dus niet snel breekt.

Afbeeldingen
  • Boerenvrouw met een juk, Leimuiden, 1953
  • Boerin met melkbussen, Denemarken
  • Waterdraagster
  • Chinese landarbeidster met een juk
  • Romeinen onder het juk van Charles Gleyre

Zie ook
Zie de categorie Yokes van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.