Jan Anton van der Baren

Hij werd waarschijnlijk geboren in Brussel en woonde een tijd in Zinnik. Hij werd aangesteld tot hofkapelaan van Aartshertog Leopold Willem, de landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden met residentie in Brussel. Hij vergezelde de aarsthertog bij zijn terugkeer naar Wenen in 1656 en bleef aldaar tot zijn dood.

Hij werd in Wenen de beheerder van de kunstverzameling van de aartshertog in de Stallburg (het stallingengebouw). Deze was in die tijd een der meest uitgebreide kunstverzamelingen in Europa. Van der Baren stelde in 1659 hiervan een inventaris in vier delen samen, "Mahlerei der italianischen unndt niderländischen Mahleren"[3]. Hij kende waarschijnlijk veel van die schilders persoonlijk. De Duitstalige versie werd waarschijnlijk echter niet door hemzelf opgesteld, omdat het in Oostenrijks-Duits is opgesteld, hoewel hij dit ondertekende samen met drie andere leden van de hofadministratie van de aarsthertog[2]

David Teniers II, die de beheerder was van de collectie van de aartshertog in Brussel, schilderde het bekende doek Aartshertog Leopold Willem in zijn Galerij in Brussel. Dit schilderij bevat een portret van Van der Baren (de derde man van rechts)[4][5]

Na het overlijden van de aartshertog in 1662, bleef Van der Baren aangesteld als hofkapelaan en beheerder van de kunstgalerij onder Keizer Leopold I .[6]

Stilleven met pompoenen

Van der Baren wordt beschouwd als een amateurschilder, vermits hij het schilderen niet op professionele wijze beoefende, maar in hoofdzaak een priester en een hofambtenaar was

Men aanvaardt 14 schilderijen als authentiek, sommigen zijn getekend en voorzien van een datum. Zijn meeste werken zijn stillevens[6]. De inventaris van aartshertog Leopold Wilhelm uit 1659 bevat 12 werken door Van der Baren.[2]. Deze stelden eveneens enkele architecturale landschappen en parkgezichten voor. Maar tot op heden worden er geen andere werken toegeschreven aan Van der Baren tenzij stillevens. Sommige van deze stillevens hebben architecturale elementen in de achtergrond, zoals "Stilleven met pompoenen" in het Kunsthistorisches Museum in Wenen, of een landschap zoals "Marine met een vruchtenguirlande" in de Powis Castle and Garden, Powys, Wales, National Trust.[1]

De meeste van zijn stillevens kan men categoriseren als guirlandes. Bloemenkransen zijn een apart type stillevens, voor het eerst beoefend in Antwerpen. Een der eersten die deze stijl toepaste was Jan Brueghel de Oude samen met Hendrick van Balen: "Bloemenkrans met Madonna en Kind" (1607-1608), geschilderd voor kardinaal Borromeo. Dergelijke schilderijen vertonen, bedoeld als een trompe l'oeil, een bloemenkrans rond de eucharistie, een religieuze voorstelling of een portret. Later zijn ze afgegleden tot een curiositeit of een decoratief voorwerp. Van der Baren werkte voor zijn guirlandes dikwijls tezamen met andere schilders, die meer gespecialiseerd waren in figuren zoals Erasmus Quellinus II (zoals "Bloemenkrans rond van Madonna en Kind in een nis"; privébezit[7]) en Nikolaas van Hoy .[8] Een voorbeeld van de samenwerking met Nikolaas van Hoy is het schilderij "Bloemenkrans rond de Heilige Familie" (Museum voor Schone Kunsten van Boedapest).[9]. Een andere voorbeeld is "Het mystiek huwelijk van de H. Catherina" (Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel).

• 
  Glas met rozen
• 
  Bloemkrans rondom de H. Familie
• 
  Mystiek huwelijk van de H. Catherina

Zijn stijl vertoont een gedetailleerde en fijn geschilderde weergave van bloemen en een nadruk op structuur en een zachte weergave van het licht. De figuren, geschilderd door andere schilders, kunnen van mindere kwaliteit zijn. Zijn palet is warmer dan dat van Daniël Seghers, een andere bekende bloemenschilder.[6]. Hij schilderde eveneens stillevens met bloemen in vazen zoals "Glas met rozen" of met groenten. Een ander stilleven vertoont "Giften van de Driekoningen" met een landschap in de achtergrond beiden in het Kunsthistorisches Museum in Wenen.

Zie de categorie Jan Anton van der Baren van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.