J.A. Carp's garenfabrieken

J.A. Carp's garenfabrieken is genoemd naar de grondlegger. Het was een groot industrieel bedrijf (textielfabrikant) in het zuiden van Nederland met name tussen 1900 en 1970.

De geboren Amsterdammer Jacob Arnoud Carp (1809-1895) associeerde zich na zijn huwelijk met de dochter van de Helmondse kasteelheer, Anna Wilhelmina Wesselman van Helmond (lid van de familie Wesselman) en zijn vestiging daar in 1848 met George Wilhelm Kaulen die een bescheiden turksroodververij exploiteerde. In 1860 scheidden hun wegen en zette J.A. Carp onder eigen naam een eigen nieuw bedrijf op. Zijn turksroodververij in Helmond importeerde ruwe garens, vooral uit Engeland, verfde deze en exporteerde ze vervolgens weer naar het Verre Oosten, voornamelijk naar Nederlands-Indië. Hier werd het garen vooral gebruikt voor de weven van sarongs. Het was een ambachtelijk proces en het bedrijf was redelijk kleinschalig. Daarnaast waren J.A. Carp en later zijn zoon Carel Frederik Carp (1842-1885) nog actief in de Geldropse textielnijverheid, waar zij van 1856 tot 1886 een stoomwolspinnerij en -weverij exploiteerden.

Het bedrijf kreeg nieuwe impulsen na de komst, in 1905, van kleinzoon Dr. Arnoud Carp. In de omgeving werden diverse haspelarijen opgericht, waar met behulp van goedkope meisjes- en vrouwenarbeid de te verven garens omgehaspeld werden, die in het centrale bedrijf te Helmond dan werden geverfd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog startte men met de productie van naaigarens. Eind 1917 werd hiertoe de onderneming in een N.V. omgezet, met een maatschappelijk kapitaal van 2½ miljoen gulden, in 1919 verdubbeld. De bedrijfsactiviteiten werden steeds meer geconcentreerd in Helmond, waar bijvoorbeeld ook een klossendraaierij, cartonnagefabriek en drukkerij voor de eigen producten aanwezig was. De afdeling roodververij werd in 1928 gesloten. In 1938 ging Carp op in het Schotse bedrijf van de fa. J. & P. Coats te Glasgow en werd om die reden tijdens de Tweede Wereldoorlog onder beheer van een Duitse Verwalter gesteld. Ze bloeide vervolgens opnieuw weer op in de naoorlogse jaren en ze kwam pas in de problemen toen de fabrieken in de jaren zestig en de zeventig de lagelonenlanden opkwamen.

Het einde

In 1969 werd de fabriek gesloten. De machines voor het verven gingen toen naar de schroot, de fabrieksterreinen werden aan de lampenproducent Philips verkocht en van een groot productiebedrijf werd Carp een (veel kleinere) handelsfirma. Op het terrein kwam in 1971 een kleine vestiging van Philips-USFA die in 1974 alweer werd gesloten. In 1981 werden de fabrieken aan de Kanaaldijk N.W. gesloopt. Daarna vonden er opgravingen plaats waarbij resten van 't Oude Huys, het eerste kasteel van Helmond, werden gevonden. Vervolgens kwam er op deze plaats een woningbouwproject.

Met het vrijwel totaal instorten van de Nederlandse textielindustrie verdween zodoende ook J.A. Carps Garen BV. Uiteindelijk is ze via verschillende fusies en splitsingen in Winschoten terechtgekomen, maar de originele naam wordt nu niet meer gebruikt.

Dr. Arnoud Carp was ook de bouwheer van de markante villa aan de Aarle-Rixtelseweg in Helmond, die hij in 1921 liet bouwen. Tegenwoordig staat de villa op de Rijksmonumentenlijst. Nog tot ver in de jaren '50 woonde de Carps er zelf, sinds 1996 is het een kantoorpand.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.