Hubert Lyautey

In 1880 diende Lyautey voor het eerst in de kolonies, in Algerije. Daarna bracht hij enkele jaren in Frankrijk door, onder andere in Saint-Germain bij Parijs. In 1899 werd hij benoemd bij de generale staf in Tonkin (Indochina) waar hij diende onder Gallieni. Hij volgde Gallieni naar Madagaskar. Daar werd Lyautey ernstig ziek en moest hij gerepatrieerd worden naar Frankrijk. In 1900 keerde hij naar Madagaskar terug en werd daar bevelhebber van het zuiden van het eiland. In 1902 werd hij opnieuw naar Algerije gestuurd.[3]

Vanuit Algerije werd Lyautey naar Marokko gezonden. In 1912 werd hij belast met de vestiging van een Frans protectoraat. Lyautey koos ervoor om eerst de steden en de vlakten te pacificeren. Door twee snelle expeditities slaagde hij erin de keizersteden Fez en Marrakesh te onderwerpen. Vanaf 1914 richtte hij zich op de minder toegankelijke midden-Atlas.

Als resident-generaal oefende hij in het formeel zelfstandige Marokko de macht uit. Hij deed dit met meer tact dan later zijn opvolgers.[4] Om de vijandige bevolking van de hoofdstad Fez niet te provoceren, bouwde hij een nieuw bestuurscentrum in Rabat. Ook bij andere steden bouwde hij "citées nouvelles" voor de Europeanen. Pas toen hij de stedelijke kust onder controle had, trok hij verder naar het zuiden met zijn troepen. Hij steunde de vorming van grote moderne landbouwbedrijven nabij de steden, en bevorderde ook andere sectoren van de economie.

In 1924 werd Frans Marokko bedreigd door de opstand in de Rif van Abd el-Krim. Lyautey verzamelde een leger van 150.000 man. Maar zijn aanpak werd als te voorzichtig gezien en in 1925 werd Lyautey vervangen door maarschalk Pétain. Hierop nam Lyautey ontslag als resident-generaal van Frans Marokko.

• In 1912 werd hij verkozen tot lid van de Académie française.
• De stad Kenitra heette vroeger "Port Lyautey", naar hem vernoemd.
• In Casablanca draagt het prestigieuze Franse Lyceum eveneens zijn naam.
• André Maurois schreef een biografie over hem.

• Lieutenant: december 1877
• Capitaine: 1882
• Lieutenant-colonel:
• Colonel: 1900[1]
• General de brigade: 1902
• Général de division: 1907
• Maarschalk van Frankrijk (Maréchal de France): 19 februari 1921

• Legioen van Eer
  • Grootkruis op 17 september 1913[5]
  • Grootofficier op 31 juli 1908[6]
  • Commandeur op 12 juli 1905[5]
  • Officier op 6 september 1902[5]
  • Chevalier op 30 december 1895[5]
• Médaille militaire[7]op 15 september 1915
• Officier in de Orde van Agrarische Verdienste
• Grootkruis in de Leopoldsorde
• Officier in de Orde van de Rijzende Zon
• Ridder in de Orde van Christus
• Orde van Sint-Stanislaus
• Commandeur in de Koninklijke Orde van Cambodja
• Orde van de Draak van Annam
• Orde van de Ster van Anjouan
• Koloniale Medaille
• Herinneringsmedaille aan Marokko (1909)
• Sherifien Orde van Militaire Verdienste
• Grootkruis in de Orde van Sharifian Alawaidis
• Orde van de Heilige Geest
• Grootkruis in de Orde van Sint-Gregorius de Grote in 1930