Herodianen (dynastie)

Eerste generaties van de Herodiaanse dynastie

Het Joodse land tijdens Herodes de Grote

De opkomst van de Herodiaanse dynastie moeten we plaatsen in de tijd (63 v.Chr.) dat de Romeinen een einde maakten aan de zelfstandige Joodse Hasmonese staat die ongeveer honderd jaar had bestaan. De grondlegger van de dynastie, de Idumeeër Antipater was in die tijd gouverneur van Idumea en adviseur van de Hasmoneeër Hyrcanus II, die als hogepriester het Joodse land bestuurde. Dankzij Antipaters daadkracht en Hyrcanus' gebrek aan ruggengraat, wist Antipater steeds meer politieke macht naar zich toe te trekken ten koste van Hyrcanus. Toen Antipater in 43 v.Chr. overleed, zaten zijn zoons reeds op strategische posities.

In 40 v.Chr. pleegde de Hasmoneeër Antigonus een staatsgreep in een poging het Hasmonese rijk te herstellen. Herodes, de zoon van Antipater, versloeg Antigonus met Romeinse hulp. Daarop gaven de Romeinen hem het koningschap over het Joodse land. Hij is de geschiedenis ingegaan als Herodes de Grote.

Herodes had veel vrouwen, bij wie hij veel zonen en dochters kreeg. De zonen die het meest in aanmerking kwamen om Herodes op te volgen, waren Alexander en Aristobulus, die hij bij zijn Hasmonese vrouw Mariamne kreeg en die vanwege hun moeder grote populariteit genoten onder de Joden. Als gevolg van intriges aan het hof kwamen zij echter in een kwaad daglicht te staan en Herodes liet hen ombrengen. Nu leek het erop dat Herodes' oudste zoon Antipater hem zou opvolgen, maar later verdacht Herodes ook hem van hoogverraad en werd ook hij geëxecuteerd. In 4 v.Chr. overleed Herodes.

Herodes' belangrijkste vrouwen en kinderen

Het Joodse land na Herodes de Grote

 gebieden van Salomé

 gebied van Herodes Archelaüs

 gebieden van Herodes Antipas

 gebied van Filippus

Direct na Herodes' dood braken op verschillende plaatsen onlusten uit, doordat veel Joden het Herodiaanse juk (zoals zij dat beleefden) van zich wilden afschudden. Herodes Archelaüs, een van de zonen van Herodes de Grote, sloeg de opstanden echter neer. Keizer Augustus verdeelde het Joodse land onder vier leden van de Herodiaanse dynastie -- één zuster en drie zoons van Herodes I -- overeenkomstig de laatste versie van Herodes' testament:

• Herodes Archelaüs kreeg (4 v.Chr.-6 na Chr.) Judea, Samaria en Idumea; tussen 6 na C. en 41 na C. werden deze gebieden bestuurd door Romeinse praefecti.
• Salomé kreeg (4 v.C.-10 na C.) een gebied rondom Ascalon en Azotus en Jamnia en een gebiedje rond Phasaëlis (ten noorden van Jericho); daarna werden deze gebieden bij Judea gevoegd.
• Filippus kreeg (4 v.C.-33 na C.) Iturea, Gaulantis, Batanea, Auranitis en Trachonitis; tussen 33 en 37 was dit gebied gevoegd bij de Romeinse provincie Syria.
• Herodes Antipas kreeg (4 v.C.-39 na C.) Galilea en Perea.

Herodes Agrippa I en II binnen de Herodiaanse dynastie

Herodes Agrippa I groeide op in Rome en was een persoonlijke vriend van Gaius Caligula. Toen deze in 37 na Chr. keizer werd, stelde hij Agrippa aan als koning over de gebieden waarover eerder Herodes Filippus geheerst had. In 39 werden ook Galilea en Perea en in 41 de provincie Judea aan zijn gebied toegevoegd. Zo heerste Agrippa over hetzelfde gebied als zijn grootvader Herodes de Grote. Hij is de geschiedenis ingegaan als een succesvol bestuurder.