Henotheïsme
In de godsdienst en filosofie is het henotheïsme het geloof in, en mogelijke verering van, meerdere goden, waarvan één god een prominente rol vervult. De term werd geïntroduceerd door Max Müller en is afgeleid van de Griekse woorden henos, 'één', en theos, 'god'. Het wordt ook kathenotheïsme, inclusief monotheïsme of monarchisch polytheïsme genoemd.
Net als het monolatrisme is het henotheïsme een kruising tussen monotheïsme en polytheïsme. Het verschilt van monolatrisme, echter, in zoverre dat monolatrisme het geloof in meerdere goden maar de verering van slechts één god is, terwijl het henotheïsme de verering van verscheidene goden kan omvatten. Het henotheïsme staat dus dichter bij het polytheïsme dan monolatrisme.
Terwijl de monotheïst stelt dat zijn god of godin de énige zou zijn ("er is geen andere god behàlve deze god"), stelt de henotheïst dat hij de zijne de beste vindt ("er is geen andere god zoàls deze god"). Henotheïstische religies worden dan ook veelal sterk gekenmerkt door een onderwerping aan de betreffende superieur geachte godheid.
Voorbeelden van henotheïsme in de klassieke Oudheid waren de cultus van de Egyptische god Serapis en de godin Isis en de Griekse goden Dionysos, Hermes en Helios in het Romeinse rijk.
Literatuur
- F.Stolz Grundzüge der Religionswissenschaft, Göttingen, Vandenhoeck & Ruprecht, 1988.
- H.S.Versnel Ter unus: Isis, Dionysos, Hermes. Three studies in henotheism, Leiden, E.J.Brill, 1990 ISBN 90 04 09266 8.
Bronnen, noten en/of referenties
|