Heerlijkheid Waaienstein

De Heerlijkheid Waaienstein, ook wel Waaijenstein / Waeyenstein genoemd, was de naam van een landgoed dat in 1809 geheel wegspoelde als gevolg van een dijkdoorbraak.

Geschiedenis

Op 12 juli 1672 ontving de Zonnekoning hier de Nijmeegse magistraten om de capitulatie van de stad te bekrachtigen.

Bij het huis Waeijestein onder Oosterholt in Over-Betuwe zyn voor sijne Majesteit erschenen de Gecommitteerdens uit het Quartier van Nijmegen, de Magistraat, de Burggraaf Diderik van Welderen nevens den Gouverneur Jan van Welderen Gebroeders, de Professoren van de Academie te Nijmegen, en de Leden van den Kerkenraad.[1]

De rivier de Waal heeft ook hier door de eeuwen heen telkens haar loop verlegd. Dijkdoorbraken en overstromingen zorgden daarbij voor veranderingen in het landschap. Aan de Lentse zijde van de rivier getuigen onder andere de grillige vorm van de Waaldijk/Oosterhoutsedijk, de Strangen in de uiterwaarden en de diverse kolken en wielen hier nog van. De Waaiensteinkolk is in verschillende fasen ontstaan bij dijkdoorbraken in 1573, 1651 en 1809. Door de dijkdoorbraken in 1573 en 1651 waren twee kleinere kolken ontstaan. De oostelijke kleine kolk is groter geworden door een dijkdoorbraak bij het landgoed Oosterhout in 1809 en betreft de huidige Waaiensteinkolk[2]. Door deze laatste dijkdoorbraak moest de nieuwe dijk over een grote afstand verder landinwaarts worden verplaatst en is ten noorden van deze kolk de knik in de Waaldijk ontstaan. De nieuwe dijk sloot ter hoogte van de Kolk van Braam weer aan op de oudere dijkloop. Bij de dijkdoorbraak in 1809 is het 17e-eeuwse Huis Waaienstein verdwenen.[3]

Nabij Huis Waaienstein lag het in de 14e eeuw gebouwde Kasteel Oosterhout dat door de heren van Bronckhorst als kasteel Notensteyn werd gesticht. Het omgrachte kasteel ging in 1585 in vlammen op en werd herbouwd. In 1627 werd het kasteel vernoemd naar het nabijgelegen dorp Oosterhout. Zoals hierboven beschreven brak in 1809 de Waaldijk door en werd het kasteel door de kracht van het water verwoest. Bij deze overstromingen ontstonden overigens drie nog bestaande kolken, die in de uiterwaarden liggen. De grootste daarvan, het Groote Wiel, werd in de vorige eeuw tot Waaiensteinkolk omgedoopt. Deze naam houdt de herinnering levend aan het landgoed Waaijensteyn, dat bij diezelfde overstroming in 1809 geheel wegspoelde.[4]

Het Kasteel Oosterhout werd als Huis Oosterhout herbouwd, maar in 1820 andermaal verwoest na een dijkdoorbraak. Pas twintig jaar later werd het - nu iets verder van de rivier af - herbouwd als neoclassicistisch landhuis met een boerderij. Vanaf 1870 is het Huis Oosterhout in het bezit van de familie van Boetzelaer. Het landhuis werd in 1896, 1912 en 1932 vergroot.

Bij Raadsbesluit gemeente Nijmegen van 4 juni 2008 is besloten tot naamgeving aan een buurt in de wijk Oosterhout: Waaijenstein.

Heren van Waaienstein
Heerlijkheidswapen
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.