Hankel-matrix
Een Hankel-matrix is een symmetrische matrix met constante antidiagonalen ("schuine lijnen" die "loodrecht" verlopen op de hoofddiagonaal).
Voorbeeld van een Hankel-matrix:
Een Hankel-matrix wordt volledig beschreven door de elementen in de eerste en de laatste rij of de laatste kolom; in dit geval dus door de getalrijen (1,2,5) en (5,8,3), waarbij het eerste element van de tweede rij eigenlijk overbodig is.
Voor het element in rij i en kolom j van een Hankel-matrix geldt:
of anders gezegd: elk element is gelijk aan het element dat er rechtsboven van staat.
Een Hankel-matrix is sterk verwant met een Toeplitz-matrix (daarin zijn de hoofddiagonalen constant). Een Hankel-matrix is een ondersteboven gekeerde Toeplitz-matrix.
Een Hilbert-matrix is een speciaal geval van een Hankel-matrix; de waarden in de eerste rij en de laatste kolom van een Hilbert-matrix zijn de breuken 1, 1/2, 1/3, 1/4, enz.
Bij uitbreiding wordt het begrip Hankel-matrix ook toegepast op niet-vierkante matrices, bijvoorbeeld:
De Hankel-matrix is genoemd naar Hermann Hankel.
Hankel-transformatie van een rij getallen
Met een oneindige rij gehele getallen associeert men de oneindige Hankel-matrix met op rij en kolom De Hankel-matrix van orde is de vierkante submatrix met rijen in de linkerbovenhoek van die matrix:
De determinant van noemt men de Hankel-determinant van orde
De rij noemt men de Hankel-transformatie van A.[1]
Als men dit bijvoorbeeld toepast op de reeks Catalan-getallen, {1, 1, 2, 5, 14, 42, 132, ...} verkrijgt men als Hankel-transformatie de reeks {1, 1, 1, 1, ...}. Dit is niet de enige reeks met die eigenschap; andere zijn bijvoorbeeld rij A055877, A055878 of A055879 in OEIS.
Men kan bewijzen dat voor elke getallenreeks, de Hankel-transformatie ervan identiek is aan de Hankel-transformatie van de binomiaaltransformatie van die reeks[2]. De binomiaaltransformatie van de Catalan-getallen bijvoorbeeld is {1, 2, 5, 15, 51, 188, 731, ...} (rij A007317 in OEIS).
Voetnoten
- Deze transformatie mag men niet verwarren met de Hankeltransformatie, wat een integraaltransformatie is die Hermann Hankel ontwikkelde.
- John W. Layman, "The Hankel transform and some of its properties." Journal of Integer Sequences, Vol. 4 (2001), Article 01.1.5