Gustave Le Bon
Gustave Le Bon (Nogent-le-Rotrou, 7 mei 1841 – Parijs, 15 december 1931) was een Frans socioloog en psycholoog. Hij studeerde voor arts en oefende dat beroep ook vele jaren uit, en publiceerde daarnaast boeken en artikelen.
Zijn beroemdheid had hij te danken aan zijn in 1895 gepubliceerde werk La Psychologie des foules (De psychologie der massa's). Le Bon vertolkte hierin de opvatting, dat de individuele persoon, ook als hij lid is van een cultureel hoog ontwikkelde samenleving, in de massa zijn kritische vermogens verliest en zich dan affectief, en vaak ook primitief-barbaars, gedraagt. Een dergelijke massa kan al ontstaan bij een handjevol mensen. In massaal verband treedt de mens eerder op conform de intelligentie van de mínst intelligenten in de groep. In de massasituatie is de individuele persoon lichtgeloviger en ook vatbaar voor propaganda en massapsychoses. Dat heeft tot gevolg dat de massa vaak blind achter een leider aanloopt. Dit verschijnsel zou ook een verklaring zijn voor de populariteit van populistische partijen en demagogen en voor het optreden van volksgerichten en lynchpartijen.
Le Bon zag drie mechanismes die dit collectieve gedrag of deze groepsgeest bewerkstelligden:
- anonimiteit, hierdoor voelt men zich minder verantwoordelijk voor het gedrag;
- besmetting, emoties verspreiden zich door de massa als besmettelijke ziekte;
- suggestibiliteit, in een massa accepteert men suggestie eerder als waar zijnde. Zo is de massa gemakkelijker te leiden door haar een vijandsbeeld voor te houden, dan door een logische gedachte uiteen te zetten.
De theorieën van Le Bon hebben veel invloed gehad op politici als Hitler en Mussolini.