Grietman

Een grietman (letterlijk: hij die daagt, van het Oudfries greta [aanklagen, dagvaarden][1]) is deels een voorloper van de huidige plattelandsburgemeester in de provincie Friesland, en deels de voorloper van een rechter, min of meer vergelijkbaar met de huidige kantonrechter. In die laatste functie kwam het begrip ook voor bij de rechtstoelen in het Westerkwartier van Groningen.

De grietmannen en rechters zorgden voor het bestuur en de rechtspraak in de Friese grietenijen. De grietmannen werden bij toerbeurt gekozen of aangewezen, door samenwerking van de stadhouder en de Gedeputeerde Staten. De elf Friese steden hadden burgemeesters. De Gemeentewet van Thorbecke (afgekondigd in 1851) maakte van de Friese grietmannen burgemeesters.

Heraldiek

In het verleden dacht men wel dat de heraldische Friese adelaar het exclusieve voorrecht van een grietman en diens nazaten was. Men nam vroeger aan dat de halve adelaar een verwijzing was naar de in de middeleeuwen uitgeoefende functie als rechter of grietman. De adelaar zou afkomstig zijn van het Heilige Roomse Rijk en uitbeelden dat de drager geen andere heer dan de keizer erkende. Er zijn echter geen bewijzen voor deze stelling.

Zie ook

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.