Glasnost
Glasnost (Russisch: гласность, openheid, vgl. гласный, glasnyj, openbaar; глас is de Kerkslavische variant van het Russische голос stem; het achtervoegsel -ность is het Russische equivalent van -heid ).
| Politiek in de Sovjet-Unie
Unie van Socialistische  Embleem Sovjet-Unie Dit artikel maakt deel uit van de serie: |
|
|
|
|
|
Portaal  |
Michail Gorbatsjov probeerde de glasnost (openheid) samen met de perestrojka (staatkundige en economische hervormingen) in te voeren in een poging de planeconomie van de Sovjet-Unie weer op de rails te krijgen. Kort samengevat houdt het de mogelijkheid tot openheid en transparantie van overheidsactiviteiten in, oftewel de vrijheid van het verspreiden van informatie. Desondanks kon de ineenstorting van dit systeem niet meer afgewend worden.
De glasnost was tevens een katalysator voor etnische groepen en volken om hun stem te laten horen en onafhankelijkheid te eisen. Men kan stellen dat de glasnost heeft bijgedragen aan het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.
Glasnost was tot halverwege de jaren tachtig een heel neutraal woord. Door de hervormingen in de Sovjet-Unie kreeg het een ideologische lading en raakte het wereldwijd bekend. Al snel na zijn aantreden in maart 1985 sprak Gorbatsjov over de noodzaak van hervormingen in de Sovjet-Unie. Een van de belangrijke steunpilaren daarvoor was openheid over het handelen van de staat: als het volk daar geen inzicht in had, kon het ook niet betrokken zijn bij het bestuur van het land - arbeiderszelfbestuur, essentieel voor het communisme. Gorbatsjov greep terug op de 'democratische' principes van het leninisme en plakte daar het etiket glasnost op. De openheid bracht ook met zich mee, dat misstanden in het land aan de kaak gesteld konden worden, een zekere mate van vrijheid van meningsuiting dus. Achteraf wordt het artikel 'Witte dans' over prostitutie in de Sovjet-Unie, dat journalist Jevgeni Dodolev in november 1986 in de krant Moskovski Komsomolets publiceerde gezien als het 'eerste schijnsel van de zonsopgang van de glasnost'. Prostitutie werd in 1940 officieel uitgeroeid in de Sovjet-Unie, dit artikel bracht daarom een grote schok teweeg. In het strafrecht werd prompt een boetebepaling opgenomen: wie betrapt werd op prostitutie kreeg een boete die ongeveer drie kwart van een toenmalig maandsalaris bedroeg.
 Reagan en Gorbatsjov in een directe ontmoeting |
