Gemaal Velserbroek

Het Gemaal Velserbroek, of De Velserbroek, is een gemaal van de Velserbroekpolder in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het gemaal werd in 1914 gebouwd en was voorzien van een dieselmotor die een centrifugaalpomp met een capaciteit van 45 m³/min aandreef. Het complex bestaat uit een machinegebouw met voor- en achterwaterlopen, betonnen damsluizen, een spuiduikersluis en een woning voor de machinist.[1]

Gemaal Velserbroek
Gemaalgebouw
Gebouw
PlaatsOostbroekerweg 13, Velsen
Coördinaten52° 26′ NB, 4° 40′ OL
Bouwjaar1914
ArchitectIng. P. Hoogeboom
Huidig gebruikMonument
Monumentnummer37078
MonumentstatusComplex is ook deels Provinciaal en Gemeentelijk monument
EigenaarStichting Gemaal Velserbroek c.a.
Gemaal
FunctiePoldergemaal
BuitenwaterZijkanaal B, Noordzeekanaal
BinnenwaterPolder Velserbroek
Capaciteit45 m3
AandrijvingDiesel
Fabrikant motorBrons

OpvoerwerktuigCentrifugaalpomp

Beschrijving

Door de aanleg van het Noordzeekanaal (1865-1876) verdwijnt de getijbeweging en kan het water uit de polder niet meer op natuurlijke wijze worden geloosd bij eb.[1] De bouw van een gemaal werd noodzakelijk en deze kwam in 1914 gereed.[2] In een bakstenen gebouw werd een 1-cilinder Brons ruwolie motor geplaatst met een vermogen van 25 pk. De motor dreef een centrifugaalpomp aan van Louis Smulders & Co met een capaciteit van 45 m³.[2]

Het gemaal is gebouwd aan de Velserdijk nabij de Oostlaandersluis.[2] Het had tot taak het waterpeil in de Velserbroekpolder op niveau te houden. Het water werd uitgeslagen op Zijkanaal B van het Noordzeekanaal. Het gemaal heeft ook korte tijd deel uitgemaakt van de Stelling van Amsterdam en speelde een rol bij de inundatie van het terrein voor de Positie bij Spaarndam.[1]

In 1979 raakte de motor defect en tot 1985 werd gebruik gemaakt van een elektrisch aangedreven noodpomp. In 1985 is het gemaal buiten gebruik gesteld. In dat jaar werd de elektromotor gedemonteerd en de oorspronkelijke Brons dieselmotor weer gerepareerd.[2]

In 2003 droeg het Hoogheemraadschap van Rijnland het gemaal over aan de Stichting Gemaal De Velserbroek.[2] De Oostlaandersluis en het machinepark zijn rijksmonumenten, het gemaal met de waterkeringsluisjes en de machinistenwoning zijn provinciale monumenten. De Velserdijk, de Hadersluis en de Westlaandersluis zijn gemeentelijke monumenten.

Zie de categorie Gemaaltje Polder Velserbroek van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.