Gemaal De Antagonist

Gemaal De Antagonist in Leidschendam aan de Stompwijkseweg en Stompwijkse vaart was oorspronkelijk een stoomgemaal, gebouwd om de Starrevaart- en Damhouderpolder (later onderdeel van waterschap De Ommedijck) te bemalen. Het gemaal werd in 1882 gebouwd ter vervanging van een molendriegang.[1] Het water werd geloosd op de Vliet.

Gemaal De Antagonist
Het gemaal aan de Stompwijkse vaart
Locatie
LocatieStompwijkseweg 11, Leidschendam
Status en tijdlijn
Oorspr. functiePoldergemaal
Opening1882
Sluiting1999
Bouwinfo
ArchitectJ.P. Goldberg & Zonen
Erkenning
MonumentstatusRijksmonument
Monumentnummer515508
Binnen
Portaal    Civiele techniek en bouwkunde

In 1930 werd de stoommachine vervangen door een Crossley dieselmotor. In 1999 werd het gemaal buiten werking gesteld na de bouw van een nieuw automatisch werkend gemaal. Een groot deel van de stoomketel is nog aanwezig, wat zeldzaamheidswaarde toevoegt aan de status van Rijksmonument.[2] Gemaal De Antagonist is nu in bezit bij Stichting Behoud Oude Motorgemalen Leidschendam-Voorburg.

Het gemaal staat tegenover de Molendriegang van Leidschendam.

Indienststelling in 1882

Bij de indienststelling in september 1882 werd het volgende krantenartikel geplaatst in De Rijnbode:[3]

"LEIDSCHENDAM, 14 Sept. In tegenwoordigheid van het bestuur van den Starrevaart- en Damhouderpolder onder de gemeente Stompwijk, en vele belangstellenden, heeft heden de beproevingen en indienststelling plaats gehad van het ten behoeve van genoemden polder gestichte hevel-centrifugaalpomp-stoomgemaal. De hevel-centrifugaalpomp met direct daarop werkende machine, levert eene hoeveelheid water van ruim 50 M³. per minuut, bij eene opvoerhoogte van polder zomerpeil tot boezempeil van 4,12 M., terwijl bij contract hiervoor slechts 38 M³. was bepaald; ook het kolenverbruik is aanzienlijk minder dan bij contract was overeengekomen. Het bleek, dat deze inrichting, waardoor aan eene lang gevoelde behoefte is voldaan, in allen deele aan hare bestemming beantwoordt. Dit stoomgemaal is naar het ontwerp van de Heeren J. Goldberg & Zoon, Architecten te Hazerswoude, en onder hunne leiding gesticht. De hevel-centrifugaalpomp met direct werkende machine, stoomketel enz., vervaardigd en geleverd door de Maatsch. „IJzergieterij de Prins van Oranje" te 's Gravenhage, werkt uitstekend, terwijl constructie, soliditeit en nette afwerking van het geheel de algemeene tevredenheid verwierven. Aan allen, zoomede aan de Heeren Herlaar, Opzichter, en van den Berg, Aannemer der bouwwerken, werd dank gezegd voor hunne goede zorgen, aan dit werk besteed."

(nl) YouTube : 1930 Crossley 126HP diesel engine in pumping station "De Antagonist".


Zie de categorie Gemaal de Antagonist van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.