Geelhand

De familie zou oorspronkelijk afkomstig zijn uit Keulen, maar vestigde zich in de 16de eeuw in Leiden. De naam 'Geelhand' zou zijn oorsprong hebben uit de Slag bij Leiden, toen de linkerhand (gehele hand) van Gerritz van Ceulen afgehakt werd toen hij een Spaanse vlag bemachtigde. Ter herinnering van dit wapenfeit veranderde de naam van 'van Ceulen' naar 'Geelhand'.

De genealogie van de familie is bekend vanaf Dirk Geelhand (zoon van Gerritz?). Dirk Geelhand trouwde in 1606 te Amsterdam met Petronnella Janskoentz. Hun direct nageslacht is onbekend, maar wel is geweten dat Nikolaas Geelhand (gestorven in 1688) een kleinzoon van hen was. Nikolaas zou drie keer gehuwd zijn geweest, en uit een van die huwelijken kwam Pieter Geelhand voort. Pieter woonde te Amsterdam en was aldaar gezant van de koning van Polen tot Amsterdam. Hij huwde in 1692 met Aleyde-Katarina Bott en kreeg met haar twee zonen: Chrétien-Lodewijk en Hendrik. Die namen werden verfranst tot Chrétien-Louis en Hendri. Chrétien-Louis werd kanunnik van de kathedraal van Antwerpen en Henri Geelhand werd heer van Merksem.

Op 6 november 1728 verhief keizer Karel VI de twee broers Geelhand in de erfelijke adel.

• Henri Geelhand (1694-1776), x Hélène de Claessens (1698-1766)
  • Pierre-François Geelhand (1725-1790), x Thérèse van Colen (1728-1761)
    • Henri Geelhand (1760-1810, heer van Merxem en Dambrugge, x Catherine Peeters (1761-1793)
      • Joseph Geelhand (zie hierna)
      • Augustin Geelhand (zie hierna)
  • Jean-Baptiste Geelhand (1739-1817), x Marie-Hélène de Neuf (1745-1816)
    • Geelhand-della Faille (1770-1842)
    • Louis Geelhand (1777-1817), x Thérèse de Wael (1777-1855)
      • Louis Geelhand (zie hierna)
      • Alphonse Geelhand (zie hierna)
      • Clémence Geelhand (zier hierna)

• Joseph-Pierre Geelhand (Antwerpen, 24 oktober 1785 - Hove, 9 juli 1877) trouwde in 1810 in Antwerpen met Josèphe de la Bistrate (1785-1822). Ze kregen negen kinderen. In 1823 werd hij onder het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden erkend in de erfelijke adel.
  • Emile Geelhand (1812-1886) trouwde met Zoé Moretus (1816-1897). Hij was gedeputeerde van de provincie Antwerpen en gemeenteraadslid van Antwerpen.
    • Alfred Geelhand (1837-1891), provincieraadslid van Antwerpen, kreeg in 1888 vergunning om de la Bistrate aan zijn naam toe te voegen. Hij trouwde in 1866 met Ursule Kervyn d'Oud Mooreghem (1846-1911). Met nakomelingen tot heden.
  • Edouard Geelhand (1853-1938), provincieraadslid van Antwerpen en burgemeester van Kapellen, trouwde in 1881 met Mélanie de Meester (1858-1926), dochter van senator Athanase de Meester.
    • Gerard Geelhand (1897-1966) kreeg in 1951 bij vonnis vergunning om de Merxem aan zijn naam toe te voegen. Hij trouwde in 1928 met Madeleine Holvoet (1905-2001). Met afstammelingen tot heden.

Augustin Jean-Baptiste Geelhand (Antwerpen, 28 april 1790 - Merksem, 24 juli 1855), officier onder het Franse keizerrijk, kolonel van de Antwerpse Burgerwacht, werd in 1823, onder het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, erkend in de erfelijke adel. Hij trouwde in 1819 met Mathilde Moretus (1799-1820). Ze hadden een enige dochter.

Louis Geelhand (Antwerpen, 1 december 1804 - 11 juni 1836) kreeg, samen met de hierna genoemde broer en zuster, in 1824 erkenning in de erfelijke adel, ingevolgde de open brieven die aan hun moeder was toegekend tijdens hun minderjarigheid. Hij bleef vrijgezel.

Alphonse Louis Geelhand (1806-1829) kreeg eveneens erkenning in de erfelijke adel. Hij bleef vrijgezel.

Clémence Louise Geelhand (1815-1880) kreeg persoonlijke adelserkenning. Ze trouwde in 1836 met John Ullens (1799-1890).

Op 29 oktober 1793 kocht Helena Geelhand het kasteel Weyninckhove in de huidige Belgische gemeente Hove. Het kasteel bleef in handen van de familie tot de gemeente het in 1951 kocht en als gemeentehuis inrichtte. Anno 2020 doet het kasteel nog steeds dienst als gemeentehuis. De laan die het centrum van het dorp met het kasteel verbindt, staat gekend als de Geelhandlaan.

Het wapen van de familie Geelhand is nog steeds terug te vinden in de glasramen van de Sint-Laurentiuskerk te Hove.

• A. VAN GYSEL, Bijdrage tot de Geschiedenis van Hove, Hove, 1957.
• Généalogie Geelhand, in: Annuaire de la noblesse de Belgique, Brussel, 1856.
• J. R. DE TERWANGNE, Armorial anversois: Geelhand, in: De Schakel, 1951.
• A. DE BURBURE, F. J. Geelhand de Merxem et de Dambrugge, un grand philanthrope anversois du XIXe siècle, in: De Schakel, 1952.
• R. VAN PASSEN, De gebroeders E.J. en F.J. Geelhand, in: De Schakel, 1953.
• Octave COOMANS DE BRACHÈNE, État présent de la noblesse belge, Annuaire 1989, Brussel, 1989.
• Humbert DE MARNIX DE SAINTE ALDEGONDE, État présent de la noblesse belge, Annuaire 2006, Brussel, 2006.