Gamma knife
Het Gamma knife is een medisch instrument dat wordt gebruikt voor de behandeling van fysieke aandoeningen in de hersenen, zoals tumoren, aangezichtspijn of een kwaal aan de bloedvaten.
Het Gamma knife is, anders dan de naam misschien doet vermoeden, geen handzaam instrument, maar een bestralingstoestel met de precisie van een scalpel. Bij de behandeling wordt er een frame aan het hoofd van een patiënt bevestigd, waarmee hij in een helm aan de behandeltafel van het toestel wordt vastgelegd. Vervolgens kan er uit maximaal 201 radioactieve kobaltbronnen op één punt tegelijk in het hoofd worden bestraald. Vanwege de aanmerkelijke straling staat het toestel altijd in een beschermde ruimte met minimaal 50 centimeter dikke betonnen muren, waar de straling niet doorheen kan.
Een Gamma knife-behandeling kent een risico op beschadiging van gezond weefsel en wordt daarom niet in alle gevallen ingezet.
Gamma knife in Nederland
Het Dr. Bernard Verbeeten Instituut en het Sint Elisabeth Ziekenhuis (beide gevestigd in Tilburg) waren in 2002 samen verantwoordelijk voor de bouw (begonnen in oktober 2001) en opening van het eerste Gamma knife centrum in Nederland. Inmiddels is deze samenwerking beëindigd. Het Dr. Bernard Verbeeten Instituut is niet meer actief binnen het Gamma Knife centrum in Tilburg. Voorheen moesten patiënten naar Duitsland, of nog eerder naar Zweden voor de behandeling. De eerste die de techniek toepaste kwam uit dat Scandinavische land (de Zweedse neurochirurg Lars Leksell in 1968). Sinds begin 2018 is het Antoni van Leeuwenhoek ook gestart met het behandelen van patiënten met de Gamma Knife.