Frans ter Gast

Frans ter Gast volgde zijn opleiding aan respectievelijk de Rijksnormaalschool voor Kunstnijverheid te Amsterdam (1 jaar), School voor Kunstnijverheid te Haarlem (2 jaar), Luton School of Art te Londen (2 jaar) en Académie Colarossi te Parijs (1 jaar). Na zijn opleiding vestigde hij zich te Den Haag, waar hij op 12 januari 1911 in het huwelijk trad met beeldend kunstenares Bertha Susanna Rosse (1884-1968). Zij was één jaar leerlinge van de Kunstnijverheidsschool te Haarlem en vervolgde haar studie aan de Royal College of Art te South Kensington (Londen), de Académie Colarossi te Parijs en de Academie van Beeldende Kunsten te Den Haag. Ze was actief lid van het schilderkunstig genootschap Pulchri Studio te Den Haag.

Frans ter Gast beschikte over de kwalificaties kunstnijveraar, snijder van silhouetten,[1] wandschilder, decoratieschilder, grafisch ontwerper, illustrator, textielkunstenaar (stofdruk), ontwerper van affiches (bekend is het affiche van de 4e Nederlandsche Jaarbeurs te Utrecht uit 1920) en ontwerper van decors. Samen met zijn echtgenote was hij actief lid van de Haagsche Kunstkring.

Ter Gast maakte vanaf 1918 schimmen, maar het duurde tot 1924 voordat hij zijn eerste volledige schimmenspel had gemaakt. Hij deed het schimmenspel erbij, naast zijn werk als decorateur. Zijn specialiteit was het maken van veel bewegingen in zijn spel. Vloeiende, natuurlijke bewegingen zijn in het schimmenspel vrijwel niet te maken, maar Ter Gast lukte het als een van maar heel weinigen om zijn bewegingen wel redelijk natuurlijk te laten verlopen. Overigens was zijn schimmenspel zelf maar middelmatig. In zijn decors maakte hij zijn poppen soms vast, zodat hij alleen maar het decor hoefde te verwisselen om de volgende scène te kunnen spelen. Zo hoefde hij relatief weinig stokpoppen te bespelen.

Zijn schimmenspel 'Janus en Joris in Liliput' is nog compleet bewaard gebleven. Dit schimmenspel, met de bijbehorende teksten en muziek, bestaat uit 91 scènes met uit zwart papier gesneden beweegbare figuren. Op verschillende plaatsen in deze figuren is gekleurd, doorzichtig papier aangebracht, zodat het schimmenspel werd verlevendigd.

Naast zijn schimmenspel verzorgde Ter Gast ook illustraties in diverse boeken, waaronder van De slimheidskampioen van Charivarius (1942), Sage en feit uit oorlogstyd met rijmteksten van Jan Ubink (1946), het liedjesboek Appeltjes van Oranje van Han Hoekstra (1948) en Portretten in silhouetten van Johan Schwencke (1966).

Samen met Otto van Nijenhof maakte hij in 1936 de eerste Nederlandse animatiefilm, De moord van Raamsdonck. Deze korte film van 10 minuten gaat over de moord van Raamsdonk, zoals die werd beschreven in dit zogenaamde "moordlied".

Het is een animatiefilm met zwart-witsilhouetten. Een kermiszanger verhaalt van een gruwelijke moordgeschiedenis die zich zou hebben afgespeeld in het Brabantse dorp Raamsdonk. Hij illustreert zijn verhaal met gedetailleerde platen.

In de Westwijk van de gemeente Amstelveen is in het middenoostelijk deel tussen de Noorddammerweg en de Hammarskjöldsingel de Frans ter Gastlaan te vinden.